Begraven worden in Frankrijk is voor veel Nederlandse expats een bewuste keuze. Het land waar je hebt gewoond, wordt ook je laatste rustplaats. De procedures en tradities verschillen echter behoorlijk van wat je uit Nederland kent. Hier lees je wat je moet weten over grafconcessies, grafkelders en de bijzondere gebruiken op het Franse platteland.
Waar kun je begraven worden?
In Frankrijk kun je begraven worden op:
- De begraafplaats van je woonplaats
- De begraafplaats van de gemeente waar je bent overleden
- Een begraafplaats waar je al een grafconcessie (concession) hebt
Met speciale toestemming van de Préfecture is het ook mogelijk om op eigen grond begraven te worden. Hiervoor moet eerst op jouw kosten een onderzoek door een hydrogéologue worden uitgevoerd. Bedenk wel dat dit gevolgen heeft als je het huis later wilt verkopen – de grond met het graf moet dan mee worden overgedragen.
De grafconcessie
Een concession is een stukje begraafplaats dat de gemeente voor een bepaalde tijd aan je uitgeeft. Dit is geen eigendom, maar een gebruiksrecht. De gangbare termijnen zijn:
- 10, 20 of 30 jaar (meest voorkomend)
- Soms 50 jaar of langer
- Zelden: eeuwigdurend (concession perpétuelle)
De prijzen verschillen sterk per gemeente. In sommige gemeenten kost een concessie van 30 jaar enkele honderden euro’s, in andere gemeenten of steden kan dit oplopen tot duizenden euro’s.
De grafkelder (caveau)
Veel Franse families op het platteland hebben een caveau: een gemetselde grafkelder waarin meerdere kisten kunnen worden bijgezet. Als je een concessie hebt, kun je een marbrier (steenhouwer) opdracht geven om een caveau te bouwen.
De kosten voor een caveau liggen rond de €4.000 tot €5.000, afhankelijk van de grootte en het materiaal. Dit komt bovenop de kosten van de concessie en de uitvaart zelf.
Soms moet er ruimte worden gemaakt in een volle caveau. Van de oudste lichamen worden dan de beenderen verzameld en in een kleinere kist herbegraven. Dit heet réduction de corps.
Kosten van een begrafenis
De gemiddelde kosten van een begrafenis in Frankrijk bedragen ongeveer €4.900 (cijfers 2024). Dit is exclusief de kosten van een concessie en eventuele caveau.
De prijzen variëren sterk per regio. Normandië, Bretagne en Pays de la Loire zijn het duurst, terwijl Occitanie, Provence-Alpes-Côte d’Azur en Nouvelle-Aquitaine gemiddeld goedkoper zijn.
Bron: Étude Simplifia x Silver Alliance, 2024
De ceremonie
Religieuze uitvaart
Wil je een religieuze ceremonie? Dan kun je zelf of via de uitvaartondernemer de plaatselijke geestelijke vragen om een dienst te houden. Hiervoor wordt meestal een bedrag gevraagd, afhankelijk van de parochie.
Op het platteland is het gebruikelijk dat er tijdens een katholieke mis weinig ruimte is voor een persoonlijke noot. De dienst volgt een vast stramien.
Niet-religieuze uitvaart
Een enterrement civil of laïque is een begrafenis zonder religieuze dienst. Dit betekent in Frankrijk echter niet automatisch dat er een persoonlijke afscheidsceremonie wordt gehouden. Wil je dat wel, dan moet je dit expliciet aangeven bij de uitvaartondernemer – en meestal organiseer je dit dan zelf.
De meeste kerken lenen hun gebouw hier niet voor uit. Aula’s zoals bij Nederlandse rouwcentra bestaan in Frankrijk nauwelijks. Vraag bij de Mairie of je de Salle des Fêtes van het dorp mag gebruiken. In de zomer kan een ceremonie in de open lucht heel indrukwekkend zijn.
Na de uitvaart
Op het platteland zul je merken dat buren je in de eerste periode na de uitvaart een beetje in de gaten houden. Ze komen regelmatig langs, brengen eten en kijken hoe het met je gaat. Deze onderlinge zorg is een mooi aspect van het leven in de Franse provincie.
Het erfrecht in Frankrijk is anders geregeld dan in Nederland. Ook voor het erven van een huis gelden andere wetten. Een Nederlands testament waarbij de langstlevende partner de enige erfgenaam is, geldt in Frankrijk niet automatisch. Laat je hierover informeren door een notaris.