In Frankrijk leeft men langer — maar waarom, ondanks meer roken en drinken en minder bewegen?

door | dec 30, 2025 | Apotheek, Gezondheid, Leven, Zorg en welzijn

NL vs FR – kerncijfers (OECD, 2025)
Bronbasis: OECD Health at a Glance 2025 country notes (vergelijkbare definities binnen dezelfde OECD-set).

Indicator (OECD, 2025) Frankrijk Nederland
Levensverwachting (jaren)
OECD-definitie; vergelijkbaar binnen set
83,0 81,9
Dagelijks roken (% 15+)
Hoger risico-profiel in FR
23,1% 13,2%
Alcohol (L per capita)
Liters pure alcohol per capita
10,4 7,8
Onvoldoende fysieke activiteit (% 18+)
“Insufficient physical activity” (OECD)
27% 11%
Obesitas, zelfgerapporteerd (%)
Verschil klein; wél relevante factor
14% 15%
Antibiotica voorgeschreven (DDD/1000)
FR duidelijk hoger; NL laag
22 9
Zorguitgaven per inwoner (USD PPP)
Koopkrachtgecorrigeerd (PPP)
7.367 8.436
Zorguitgaven (% BBP)
FR hoger aandeel BBP
11,5% 10,0%
Aandeel preventie in zorguitgaven
NL investeert relatief meer
2,3% 5,2%
Afkortingen: DDD = “Defined Daily Dose” (standaard dagdosering in OECD-statistiek). PPP = koopkrachtcorrectie.

Mag u hieruit concluderen dat “Frankrijk ongezonder leeft maar langer leeft”?

Als u uitsluitend naar roken, alcohol en beweging kijkt, zou u dat kunnen denken. Maar zo werkt epidemiologie niet.
Levensverwachting is het eindresultaat van een mix van leefstijl, sociale verschillen, preventie, zorgkwaliteit, omgeving en selectie-effecten.
Een land kan op enkele risico-indicatoren slechter scoren en toch gemiddeld langer leven door andere compenserende factoren.

Belangrijk detail voor emigranten: de “gemiddelde Frankrijk-score” zegt weinig over uw persoonlijke risico.
Uw eigen profiel (leeftijd, bloeddruk, LDL, diabetes, gewicht, stress/werkdruk, beweging, alcohol, roken) blijft doorslaggevend.

De “roombotergrens”: cultuurgrens, geen gezondheidswet

De bekende “boter–olijfoliegrens” is in essentie een historische en geografische scheidslijn:
in koelere, veeteelt-rijke streken domineerde traditioneel boter/zuivelvet, in olijventeeltgebieden olijfolie.
Historici hebben dit in Frankrijk al vroeg in kaart gebracht op basis van regionale keukenvetten.

Wat wél hard is: in moderne voedingswetenschap geldt dat vetkwaliteit ertoe doet.
WHO adviseert dat vetten vooral uit onverzadigde bronnen komen, met een beperking van verzadigd vet.
Grote studies vinden bovendien dat het vervangen van boter door plantaardige oliën (waaronder olijfolie) samenhangt met een lagere sterfte,
en dat een mediterraan patroon met extra vierge olijfolie cardiovasculaire events kan verminderen.

Frankrijk is niet één land in gezondheid: levensverwachting verschilt per regio

De levensverwachting varieert regionaal. Dat patroon loopt deels parallel aan bekende noord–zuidverschillen,
maar wordt óók sterk beïnvloed door sociaaleconomische factoren (inkomen, opleiding, werk, woonomgeving).
Neem “Frankrijk” dus niet als één homogeen benchmarkpunt.

Voorbeelden (INSEE, 2024) Mannen Vrouwen
Auvergne-Rhône-Alpes 81,0 86,1
Bourgogne-Franche-Comté 79,1 85,0
Bretagne 79,4 85,2
Centre-Val de Loire 79,4 85,2
Corse 81,6 85,8
(Volledige regio- en departementtabellen staan bij INSEE)
Let op: de “boter–olijfoliegrens” is hooguit een culturele scheidslijn. Regionale levensverwachting hangt ook sterk samen met sociaaleconomische verschillen.

Praktisch: wat betekent dit voor NL’ers die in Frankrijk wonen (of willen wonen)?
  • Verwacht meer “medicatiecultuur” in consulten (bijv. antibiotica-indicator hoger). Neem zo nodig uw eigen grenzen mee in het gesprek met de arts.
  • Preventie is in NL relatief groter (aandeel preventie-uitgaven). In Frankrijk loont het om preventie zelf actief te organiseren (vaccins, screening, leefstijl).
  • Dieet is geen folklore: als u in “botergebied” woont, kan het verschil maken om dagelijks koken/saus/gebak niet automatisch op boter te baseren.
    Substitutie naar (extra vierge) olijfolie is een simpele, verdedigbare stap.
  • Werkdruk telt mee: lange werkweken verhogen volgens WHO/ILO het risico op hartziekte en beroerte. Voor actieve expats/ondernemers is dit geen bijzaak.

EU/EEA: EEA is de Europese Economische Ruimte: de EU-landen + Noorwegen, IJsland en Liechtenstein.

Bronnen (selectie)
  • OECD – Health at a Glance 2025, country note France (PDF) en country note Netherlands (PDF).
  • INSEE – “Espérance de vie en 2024” (regionale en departementale tabellen).
  • Febvre, L. (1961) – “Essai de cartes des graisses de cuisine en France” (Annales, via Persée).
  • Estruch et al. – PREDIMED (NEJM; mediterraan voedingspatroon met extra vierge olijfolie).
  • WHO – richtlijnen over vetkwaliteit (verzadigd vet beperken; onverzadigde vetten als basis) en WHO/ILO over gezondheidsrisico’s van lange werkuren.
Tip: wilt u de bronnen als klikbare links in WP? Zet dan in deze lijst per bron de URL’s als hyperlink (dat houdt het artikel controleerbaar en “fact-first”).

Categorieën

Gerelateerde berichten