De transformatie van een Franse schuur tot een woning is de droom van menigeen.
Het authentieke karakter van een schuur, de mogelijkheid om iedere denkbare plattegrond in het casco te realiseren, een prachtige ligging en een lage aankoopprijs maken een schuur vaak tot een aantrekkelijk object. Een paar tips voor de schuurverbouwing.
Is een verbouwing tot woning toegestaan?
Alvorens een schuur te kopen is het raadzaam na te gaan of deze tot woning mag worden verbouwd. Dit is eenvoudig vast te stellen door bij de gemeente het formulier voor een Cerficat d’urbanisme (CU) in te dienen met de vraag of een bestemmingswijzing is toegestaan. De gemeente hoort uiterlijk binnen één maand te laten weten of dit mogelijk is en zo ja, onder welke voorwaarden.
Een bestemmingswijziging wordt geweigerd, wanneer deze strijdig is met het bestemmingsplan (Plan local d’urbanisme). Wanneer de schuur geïsoleerd ligt, komt het voor dat de gemeente instemt met een bestemmingswijzing op voorwaarde dat de eigenaar de kosten voor de aanleg van de nutsvoorzieningen (water, riool, elektriciteit en telefoon/internet) voor zijn rekening neemt. Let op: dit geldt niet alleen voor de aanleg op het eigen perceel, maar meestal ook -en dat kan een enorme kostenpost worden- voor de aanleg van het leidingwerk op de openbare weg.
Wanneer binnen een straal van 400 meter geen brandkraan, waterbassin (120 m3) of anderszins open water voor handen is, is het niet ondenkbeeldig dat de gemeente tevens bepaalt dat de aanlegkosten van een brandvoorziening ook ten laste van de toekomstige schuureigenaar komen.
Overigens is het verstandig om zo nauwkeurig mogelijk in het CU-formulier aan te geven wat de plannen met de schuur (bijvoorbeeld een aanbouw) en de inrichting van het terrein (m.n. de toegang tot de openbare weg, de aanleg van een zwembad, bouw van een garage) zijn: hoe nauwkeuriger de ingediende plannen zijn, hoe beter de gemeente kan aangeven of dit in beginsel bij de bouwaanvraag kan worden gehonoreerd. Voor zo’n uitgebreide CU-aanvraag geldt voor de gemeente een maximale reactietermijn van twee maanden.
Een schuur moet blijven ogen als een schuur
Wanneer een schuur een woonbestemming krijgt én de draagconstructie of de gevels worden gewijzigd, dan is in Frankrijk een bouwvergunning vereist. In de Morvan, maar naar ik aanneem geldt dit voor de meeste regio’s, is het uitgangspunt bij de vergunningverlening dat het karakter van de schuur moet worden gerespecteerd. Men mag in de regel de bestemming van een schuur weliswaar wijzigen in een woonbestemming, maar het pand mag niet ogen als een woonhuis. Dus geen dakkapellen, vensters met roedes, een traditionele voordeur enz. Een schuur moet eruit blijven zien als een schuur en zijn authentieke en cultuurhistorische waarde blijven behouden.
Gevelopeningen van een schuur
Schuren zijn in de regel opgetrokken uit natuurstenen (graniet, zandstenen) met een dak voorzien van leien of dakpannen. Kenmerkend voor een schuur zijn de grote gevelopeningen van de staldeuren en de toegang tot de hooizolder. Deze openingen zijn meestal omkaderd door grote natuursteenblokken in een patroon, een willekeurig verband of in rechte stapeling, met aan de bovenzijde een natuurstenen of houten latei.
Wanneer de luikdeuren open staan ziet men een robuust gebouw met grote, zwarte gaten. Het is dit beeld dat bij een schuurverbouwing in tact moet blijven. Dit kan worden bewerkstelligd door glaswanden in de gevelopeningen te plaatsen met een minimaal kozijn. Een voorbeeld van zo’n glaswand is de galandage. Dit is in Frankrijk een gangbare schuifpui die geheel in een dubbele wand verdwijnt, waardoor kozijnstijlen ontbreken en alleen een groot glasvlak zichtbaar is.
Glas geeft van buitenaf gezien een zwarte, donkere uitstraling, die vergelijkbaar is met het zwarte gat van de openstaande staldeur. Door het kozijn donkergrijs te lakken (bijvoorbeeld gris graphite met kleurcode RAL 7024) blijft dit beeld onaangetast. Het holle gateneffect kan verder worden versterkt door het kozijn ver naar achteren te plaatsen, zodat deze in één lijn staat met de binnenzijde van de wand. Bij de gangbare muurdikte van 60 cm. ontstaat dan een neggediepte van ongeveer 50 cm.
Ook moet worden bekeken of de bestaande stal- en luikdeuren in het gevelontwerp kunnen worden ingepast. Probeer daarbij de naturel uitstraling van de deuren te handhaven, dus zonodig met een transparante beits aflakken.
Plattegrond
Bij een schuurverbouwing vormen de bestaande gevelopeningen het uitgangspunt voor de plattegrond. Voor het zicht naar buiten en de daglichtoetreding wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de oorspronkelijke openingen. Meestal zijn extra ramen nodig om aangename verblijfsruimtes te creëren. Ook daarvoor geldt dat een manshoge opening -vergelijkbaar met een deuropening- de voorkeur heeft. Dubbel openslaande ramen met roedes passen niet in de schuurarchitectuur.
Een bijzonder element is natuurlijk de hoge staldeur die over meerdere verdiepingslagen loopt. Hoe deze in te passen in de plattegrond? Om te voorkomen dat een verdiepingsvloer achter de ramen zichtbaar is, wordt meestal gekozen voor een vide in de eerste etagevloer. Op de begane grond een woonkeuken en op de eerste etage een werkruimte met een trap die de bovenverdieping ontsluit, is een prachtige oplossing wanneer de staldeur op het zuiden of westen is georiënteerd. Bij een situering op het noorden of het oosten ligt het meer voor de hand om deze ruimte te gebruiken als entreehal met een trap naar de eerste etage.
De glasinvulling van de hoge staldeur is een aandachtspunt. In de Morvan is niet iedere kozijnvorm toegestaan. Onderstaande afbeeldingen geven aan naar welke oplossingen de voorkeur uitgaat.
Uit: Habiter en Morvan, een uitgave van Parc naturel régional du Morvan, waarin de architectonische principes worden uiteengezet die worden gehanteerd bij de welstandtoetsing.
Thermische isolatie-eisen
De energieprestatie-eisen voor gebouwen zijn in Frankrijk de laatste decennia stapsgewijs opgeschroefd. De laatste regeling voor nieuwbouwwoningen dateert van 2012 en staat dan ook bekend onder RT 2012. Ten aanzien van isolatie, luchtdichtheid, glas etc. stelt de RT 2012-regelgeving stringente eisen aan nieuwbouwwoningen. Een schuur die mag worden verbouwd tot woning, is echter geen nieuwbouw, maar wordt voor de energieprestatievoorschriften aangemerkt als een bestaande woning.
Bij renovatie van bestaande woningen gelden de energieprestatie-eisen van RT Existant. De belangrijkste voorschriften van RT Existant hebben betrekking op de thermische isolatie-eisen van de schil, die worden uitgedrukt in een Rc-waarde (m²K/W). Voor de Rc-waarde geldt: hoe hoger de waarde, hoe beter er wordt geïsoleerd.
Met uitzondering van de departementen aan de Middellandse Zee gelden (voor panden gelegen op een hoogte van minder dan 800 m.) in Frankrijk de volgende minimumwaarden in geval van na-isolatie van bestaande woningen:
- Buitenmuren en daken met een hellingshoek > 60 graden: 2,3;
- Muren grenzend aan een niet-verwarmde ruimte (bijvoorbeeld een garage): 2;
- Platte daken: 2,5;
- Daken met een hellingshoek < 60 graden: 4;
- Een vloer van een loze zolderruimte: 4,5;
- Een begane grondvloer: 2.
Overigens komt RT 2012 bij een schuurverbouwing weer in beeld, wanneer men kiest voor een aanbouw met 50 m² of meer woonoppervlak. In dat geval zijn de isolatie-eisen van RT 2012 geheel of gedeeltelijk van toepassing. Laat het plan dat toe, dan is er ook alle aanleiding om te kiezen voor een kleinere aanbouw vanwege de administratieve rompslomp en meerkosten van de RT 2012-voorschriften bij een aanbouw van 50 m² of meer.
Beslis niet lichtvaardig over een schuurverbouwing
De transformatie van een schuur tot woning spreekt weliswaar tot veler verbeelding, maar er mag niet lichtvaardig over worden gedacht. Wanneer men een schuur zelf tot woonhuis wil verbouwen vereist dit een brede bouwkundige kennis, heel veel vrije tijd en een ruim budget. De ervaring leert dat een beperkte doe-het-zelf-ervaring in Nederland en vier vakantieweken per jaar in de meeste gevallen leiden tot een vroegtijdig einde van het project.
Martin Smit, architect in de Morvan
Naschrift Rob van der Meulen:
Op het forum van deze website werd in mei 2018 nog waar de aansluiting van een wat geïsoleerd staande grange op de openbare nutsvoorzieningen ter sprake kwam. Wanneer het tegenzit loop je tegen extra kosten op van €20.000 tot wel € 80.000.
Topic: Kosten en haalbaarheid aansluiting water/elektra (1 km afstand)
Gearchiveerde forumdiscussie • Frankrijk • Wonen & Verbouwen
Klik hier om de volledige discussie te lezen
Goedendag,
We overwegen een afgelegen huisje te kopen dat ongeveer 1 km is verwijderd van een dorp. Het heeft geen water en elektriciteit.
Is het mogelijk om een sleuf te laten graven om daarin gelijktijdig waterleiding (b.v. Veolia) en elektriciteit (b.v. Sicae) in te leggen? Dat scheelt in de kosten. Ik vraag me af of het mogelijk is omdat electra doorgaans bovengronds is.
Weet iemand hoe duur zoiets is? Wat kost zo’n sleuf per meter? Wat zou het kosten om alleen bovengrondse electra een kilometer verderop aan te laten leggen?
Ik heb gehoord dat het mogelijk is om zelf de eenmalige kosten te dragen of om ervoor te kiezen om het uit te spreiden over de abonnementskosten. Weet iemand of dat klopt en aan wat voor soort bedragen we dan moeten denken?
Op je eigen terrein kan er veel in één brede geul. In het domaine public gelden andere regels, soms nog enigszins verschillend tussen de regio’s. Vragen aan de fournisseurs ter plekke.
Duizend meter geldt voor de elektriciteit als une extension du réseau en met regelgeving die een jaar of tien werd gewijzigd en steeds krappere budgetten voor betrokken communes levert dat in de praktijk soms uiterst onbevredigende situaties op. ENEDIS geeft tegenwoordig geen indicatieve bedragen meer op de website, vraag maar om een devis zeggen ze. In grote lijnen moet je rekening houden met complexe procedures. Verkijk je niet op dat soort offertes: de vorige eigenaar van onze woning wilde in de jaren tachtig een (zware) triphasé aansluiting. De EDF wilde dat toen geheel op hem verhalen: ergens in de buurt een zwaardere hoogspanningstransformator en nieuwe kabels. En dat alles voor (omgerekend) ongeveer 20.000 euro. En nog steeds kan het stevig in de papieren lopen.
Alvorens in detail de grondwerkzaamheden van een prijskaartje pogen te voorzien lijkt het mij raadzaam om eerst met de mairie ter plekke de mogelijkheden door te nemen, welke vergunningen zijn er allemaal nodig. ENEDIS bijvoorbeeld wil alvorens een offerte uit te brengen allerlei “geloofspapieren” zien, bouwvergunning etc.
Jean de la Cour, wat me nog te binnenschoot. Tien jaar geleden zaten de op elektriciteitsgebied samenwerkende gemeentes in Ile-de-France – om wat tegenspel te kunnen bieden aan de EDF/ERDF – aan de vergadertafel om de nieuwe spelregels voor de aanleg en uitbreiding van het réseau électrique te bespreken. De uitkomst is vaak dat gemeentes terughoudend zijn om mee te betalen.
Bonsoir @Jean,
Van groot belang is, wat er moet gebeuren buiten uw eigen terrein. Op uw eigen grond kunt u altijd een en ander (laten) graven en installeren, met wat creativiteit en behulpzame buren heb ik al heel veel zien realiseren. Zoals in mijn geval het snel en gemakkelijk ondergronds aanleggen van 600 meter telefoonkabel.
Echter, op het moment dat u met het “publiek domein” te maken krijgt, wordt het een ander verhaal. Rob heeft er hierboven al het nodige over gemeld, in zijn gebruikelijke vriendelijke stijl. Ik ben wat “vierkanter” en naar mijn mening is het brengen van water en electra naar uw afgelegen huisje onbegonnen werk. U krijgt met het voor Franse baasjes typerende mengsel van incompetentie, arrogantie en regeltjesfetisjisme te maken, het kost een fortuin, het duurt eeuwig, en succes is allerminst gegarandeerd.
In uw geval zou ik kijken of “off-grid” een mogelijke oplossing zou kunnen zijn. Een waterbron laten boren (is die er nog niet??), regenwateropvang, zonnepanelen en collectoren, een geluiddicht gebouwtje met een diesel-aggregaat erin, communicatie via 4G en noem maar op. Ik durf de stelling aan dat dit qua investering goedkoper zal uitkomen dan de nutsvoorzieningen via de publieke ruimte naar het huisje te brengen. In de koopprijs van het huisje zal dat ongetwijfeld weerspiegeld zijn.
Als “off-grid” geen werkbare oplossing voor u is zou ik persoonlijk van de koop afzien. Maar wie ben ik?
Salutations, Jos
Goed, van vriendelijk zacht glooiende rond gevijlde hoeken naar iets scherpers. Snel een voor de vuist weg berekening van de elektra toevoer.
1/ Het wordt dus een type 2 aansluiting, alles na de aansluitkast voor rekening van de eigenaar, ondergronds in gaine, stelpost € 800;
2/ Vaste kosten voor een branchement door ENEDIS: tegen de € 2000;
3/ Kosten per strekkende meter aanleg in het publieke domein, zal al snel € 90 per meter zijn. Zeg: 800 meter tot aan de laatste paal aan de rand van het dorp, dat zou dan al € 72.000 zijn. Om stil van te worden. Vergeet ik het water nog: tussen de € 10 en € 50 per strekkende meter. De rekening loopt nog verder op. Cosponsoring door de commune? Dit soort bedragen is vaak al hoger dan het totale jaarbudget van een kleine gemeente.
De installatie in huis zou een volledig nieuwe moeten worden, dus geheel conform de laatste NF C 15-100 normen. Stelpost voor een kleine installatie: € 4800. Bij een bestaande installatie kom je er nog mooi mee weg wanneer er al een aansluiting is, hoe verouderd ook. In die gevallen neem je in feite het abonnement van de vorige bewoner over, ook al heeft het huis misschien jaren leeg gestaan.
Begin ik zo aan ’t eind van deze rekenexercitie aardig op te schuiven in de richting van Jos met zijn suggestie van een site isolé aanpak. Hobbels daarbij te nemen: bestemmingsplan, Certificat d’Urbanisme etc.
Ik heb me jaren geleden ook eens die vraag gesteld. Los van een devis kwam direct de opmerking van een buurman dat de kans groot was dat de (toen nog) EDF vermoedelijk helemaal niet bereid zou zijn om een extra aansluiting te realiseren. Het dorp zat namelijk op de maximale aansluitwaarde. Nog een aansluiting erbij zou betekenen dat de aansluiting van het hele dorp verzwaard zou moeten worden. Onbetaalbaar voor zowel de individu als het dorp.
@ Jako: in de EDF tijd kon je al rekenen op pittige offertes. Na de wetswijzigingen die per 1 januari 2008 van kracht werden is de vraag: Branchement, extension, renforcement: quelle facture pour les collectivités?. Het moet niet zo zijn dat de ERDF / ENEDIS noodzakelijke verbeteringen aan het réseau probeert af te wentelen op de collectivités. Die nu de taxe d’habitation als inkomstenbron opdroogt zonder onmiddellijke compensatie in het verschiet op hun beurt nog meer hun best zullen doen om een deel van de rekening door te schuiven naar particuliere aanvragers. Of meteen op de rem trappen.
Rob, Jos, Jaco,
Het is zo’n prachtig huisje, niet eens zo duur. Ik dacht eigenlijk: wat offertes aanvragen bij de nutsbedrijven en aannemers, zelf een vergunning aanvragen bj de gemeente… Er kan een hoop per e-mail en post. Dat lukt me wel. Dat je dan je gehele huisinstallatie daarna goedgekeurd moet krijgen had ik ook even niet aan gedacht.
Bedankt voor jullie deskundig en uitvoerig advies. Ik ben overtuigd. We hebben inmiddels laten weten dat we van de koop afzien.
Zo’n site isolé is iets wat vooral mijn vrouw in geen enkel geval wil. Je hoort ook verhalen over waterputten die droog komen te liggen. Is dit de klimaatsverandering? Hoe dan ook: geen putwater tijdens warme zomers betekent dan niet douchen en hoe trek je dan de wc door? Wij zien putwater op termijn als een risico, afhankelijk natuurlijk van de bron/locatie.
En al die zonne panelen, batterijen en electronische omvormers zijn peperduur. Krijgen we daarna jaarlijks een bezoekje van de locale voleurs. Er wordt bij veel Hollandse tweede huizen bezitters op het Franse platteland elk jaar geoogst…
Kortom, site isolé in onze specifieke situatie: doe maar niet.
Gelukkig hebben jullie er goed over nagedacht.
Ik ben genoeg gevallen tegengekomen waar mensen met de handen in het haar zitten door zo’n “site isolé”.
Is leuk en erg spannend als je 25 bent, maar als je ouder wordt en je hebt een dokter nodig is het een regelrechte ramp.
En verkopen blijkt onmogelijk want geen fransmens wil zoiets kopen, dus al je zuur verdiende centjes gaan overboord.
Als je iets kopen wilt en je wilt rust, kijk dan eens naar kleine dorpjes en let goed op of de regio er actief is.
Heel vaak steekt de regio een helpende hand toe om de leegloop tegen te gaan.
Ik ben deze week nog in een dorpje geweest (Saint-Bonnet-Des-Quarts) met amper 300 inwoners, er rijden drie autos en een trekker per dag rond, er is een schooltje, een restaurantje waar je gelieflijk kunt eten, en de rust en stilte, je waant je ver weg van de wereld.
De regio helpt deze dorpjes overeind te blijven, en je koopt er nog een huis voor de prijs van een auto 🙂
Cees.
@ Jean de la Cour: het geeft altijd een plezierig gevoel om achteraf te kunnen zeggen dat je de juiste keuze hebt gemaakt. Deze discussie over 65 meter graafwerk onder een weg door voor 40.000 pond illustreert niet voor de eerste keer hoe hoog die elektra aansluitkosten kunnen zijn.
Toevallig kwam ik in een Franse forumdiscussie de volgende tekst tegen: ”Nous avons le même souci que vous nous habitons dans un petit village et depuis la construction d’une maison à proximité de la notre nous avons eu cet hiver de grosses chutes de tension nous en avons parlé au maire de la commune mais rien a changé depuis. Il vient d’autoriser un permis de construire pour une maison et je l’ai contesté en disant qu’on avait pas assez de tension. L’ERDF m’a signalé qu’il fallait un renforcement et qu’elle avait envoyé une fiche travaux pour un montant de 75 000 € à notre maire.”
Dat zijn bedragen die er niet om liegen.