Een grote sprong terug in de tijd: in 1876 diende Alexander Graham Bell zijn patentaanvraag in voor de telefoon. Daarna kwamen moderne telefooncentrales met telefonistes. In 1963 zong Chuck Berry nog:” … long distance information give me Memphis Tennessee”. Terwijl met name Siemens in die tijd al lang volledig “geautomatiseerde” telefooncentrales verkocht over de hele wereld. Toen nog stampvol mechanische relais. Ook dat werd verder ontwikkeld: de mechaniek maakte plaats voor elektronica, steeds vaker aangestuurd door speciale computers en straalzenders tussen grote knooppunten ter vervanging van koperdraad. Maar bij de abonnee bleef het allemaal analoge techniek: twee koperdraadjes die het geluidssignaal naar de wijkcentrale transporteren. Niet erg veel veranderd in 140 jaar. Behalve dan de opkomst van het internet en geavanceerde technieken om een eenvoudig spraaksignaal om te zetten in een digitale code. Op te splitsen in datapakketjes die kriskras over het internet verzonden worden om op de plaats van bestemming aangekomen keurig op volgorde – dus verstaanbaar – en gedecodeerd op het trommelvlies van de luisteraar te belanden. Voice over IP (VOIP).In Europa zien we dan ook dat de analoge telefoontechniek zijn laatste decennium ingaat. Orange, tegenwoordig de spreekbuis van France Télécom richting de particuliere telefoon abonnees, kondigde onlangs aan dat de téléphone fixe vanaf 2020 gefaseerd zal worden uitgerangeerd. In het telecom jargon zal dit bestaande telefoonnetwerk (Réseau Téléphonique Commuté – RTC) met op dit moment nog 12,9 miljoen aansluitingen volgens de Franse Telecom autoriteit ARCEP vervangen gaan worden door IP technologie. Orange heeft per 15 november 2018 de verkoop van diensten voor de klassieke telefoon beëindigd. Daarna volgt het geleidelijk buiten bedrijf stellen van het oude RTC telefoonnetwerk met als einddatum 2030. Dat betekent dat ook de aan de klassieke telefoonverbinding gekoppelde diensten komen te vervallen, zoals het internet découverte abonnement en de ligne résidence secondaire, beide van Orange. De feuille de route wordt hier beschreven. De abonnees zullen overigens ruim van te voren een aankondiging krijgen wanneer hun telefoondistrict oude stijl plat gaat.
Uit de tijd dat de telefoonaansluiting nog een staatsmonopolie was dateert de enorme hoeveelheid verschillende telefoonaansluitingen en stekkers. Ieder land voor zich. British Telecom, de Nederlandse PTT, de Deutsche Bundespost, de Scandinaviërs, de Zwitsers en France Télécom. Uiteindelijk mochten de klanten zelfs uit andere kleuren dan zwart kiezen voor een telefoontoestel. Wat dacht u van dit fraaie “Fernsprechtischapparat” uit de zeventiger jaren? Wat heel lang gebleven is dat alles wat met de telefoon te maken had staatseigendom was: je mocht er hoogstens een verlengsnoertje op aansluiten maar geen andere apparatuur dan uit de stal van de nationale PTT. Geen telefoons van andere merken en zeker geen modem. Want die waren op hun beurt aangesloten op het lichtnet, en dat vond vadertje PTT veel te gevaarlijk. Vandaar die akoestische modems uit de oertijd van datacommunicatie over de telefoonlijn: je telefoonhoorn in een soort houder leggen. Piepende geluidjes, en dan het grote wonder: hele zinnen verschenen, letter voor letter, zomaar op het scherm.Inmiddels zijn de tijden veranderd en heeft zelfs Frankrijk afstand gedaan van een stukje geliefd industrieel erfgoed: de prise téléphonique en T. In nieuwe installaties moet dat met de bekende RJ45 aansluitingen gebeuren.Het telefoon signaal (+ adsl) komt of bovengronds bij u binnen, of ondergronds. Bij een wat oudere elektrische installatie zit het point de livraison voor de telefoonaansluiting ergens in huis in zo’n soort DTI verwerkt. In een moderne elektrische installatie is de DTI ondergebracht in de GTL als onderdeel van het tableau de communication.Vanaf die DTI bent u tegenwoordig redelijk eigen baas. U kunt daar tegen problemen oplopen met de oude telefoonbedrading. Soms een warboel van veelkleurige draadjes die niet helemaal overzichtelijk doorverbonden kunnen zijn met andere telefoonaansluitingen. Wanneer u ergens een T- telefoonstekkerin zo’n prise téléphonique steekt kunnen andere delen van de bedrading in- of uitgeschakeld worden. Voordat je dat allemaal ontcijferd hebt ben je al snel een uurtje verder. Om dat zoeken te vereenvoudigen deze tekeningen en de standaard kleurcoderingen voor de vele telefoondraadjes die u tegen kunt komen. Aan slechts twee draadjes heeft u genoeg om alles aan te sluiten: de twee draadjes waarmee het telefoonsignaal binnenkomt, de arrivée, meestal grijs en wit. De bestaande bedrading kunt u eventueel blijven gebruiken, maar dan moet u wel oppassen wanneer u zowel een analoog signaal binnen krijgt voor uw vertrouwde téléphone fixe en ook een apart adsl signaal voor internet. Daarover later meer. Zeker wanneer u ook het internetsignaal over uw telefoondraadjes binnenkrijgt is het zaaks te zorgen dat alle verbindingen in orde zijn. Oude aansluitpunten – de voorloper van de DTI – in ieder geval goed schoonmaken, beter nog: verwijderen.
En dat derde draadje zorgt in de praktijk nog wel eens voor het oppikken van stoorsignalen die het adsl signaal in het ergste geval helemaal wegdrukken. Dat soort modules, verwerkt in meestal het eerste telefoonaansluitpunt, kunt u maar beter verwijderen. Hier een handleiding hoe dat aan te pakken. Alleen maar theorie? Nee. Ik werd, niet voor de eerste keer, gebeld door iemand die al een jaar lang problemen had met z’n internet verbinding. Nu en dan een wegvallende verbinding en bijzonder traag. De immer meedenkende Orange helpdesk had hem al een paar keer geadviseerd over te stappen naar een sneller en duurder abonnement. Niet nodig: nadat ik zo’n module-RC trois pattes tien minuten na binnenkomst had verwijderd bleek zijn internet snelheid als bij toverslag buitengewoon snel, zelfs een iets hogere download snelheid als beloofd in zijn internet start abonnement of hoe het instapmodel in die tijd ook maar werd genoemd.
Sinds 2002 is bij de aanleg van een nieuwe elektrische installatie in de groepenkast een aparte ruimte gereserveerd voor een zg. coffret de communication. Daar vandaan wordt het huis bediend met een multi-media netwerk. Dat kan heel simpel zijn – een paar gewone telefoonkabeltjes naar twee aansluitpunten en wat coax kabels voor de tv – of veel ingewikkelder. Om internet in alle kamers te krijgen is uiteraard ethernet bedrading nodig. Een paar principe schema’s staan op de website van Bis-Electric. Legrand gunt ons een kijkje in het inwendige van zo’n apart telecom kastje en op de website van reseau-vdi komen ook de wat meer geavanceerde communicatie netwerken aan bod.
Met de opmerkingen hierboven over die module-RC en de coffret de communication zijn we langzamerhand bij het internet aangekomen.
Nog een hardware opmerking: wanneer je in een huis met een drie fase elektrische installatie het internet signaal via powerline modules (PLC / CPL) wilt aanbieden gaat het vaak mis. Het signaal springt niet spontaan over van zeg fase 1 naar fase 2 of 3. Dan brengt een coupleur de phases uitkomst. In de handel gewoon verkrijgbaar: een dure van Legrand en iets goedkopers bij Conrad. Beide voor montage op DIN-rail in de groepenkast. De techniek staat niet stil: in 2017 introduceerde DEVOLO een nieuwe techniek. In de standaard PLC toepassing worden alleen de fasedraad en de nul gebruikt voor het datatransport. Met het range+ protocol wordt daar nog een derde draad aan toegevoegd, de aardedraad (PE). Groter bereik, hogere snelheden en minder gevoelig voor storingen veroorzaakt door led-verlichting en de vele schakelende voedingen van allerlei apparatuur die ons omringt. En geen problemen meer in een triphasé installatie waar immers de nul en aarde gemeenschappelijk zijn voor alle aangesloten groepen. Dit is de Franstalige uitleg door DEVOLO, waar over CPL wordt gesproken (Courant Porteur en Ligne).
Bij internet per satelliet moet u rekening houden met de diverse abonnementsvormen en het daarmee verbonden maximale datavolume. Omdat de verbinding vanaf uw schotel omhoog naar de satelliet gedeeld wordt met andere gebruikers komt het tegenwoordig steeds vaker voor dat deze snelweg verstopt raakt, de verbinding hapert zo nu en dan en wordt traag. Niets aan te doen.
WiMax als techniek om met een stevige zendmast het gebied daar omheen aan te stralen is niet echt van de grond gekomen. Het was bedoeld als een (partiële) oplossing voor de inwoners van streken waar adsl geen soelaas biedt. Bovendien vereist het een directe zichtlijn tussen zendmast en ontvanger, geen heuvels of te veel geboomte er tussen. De meeste WiMax aanbiedingen gaan uit van een vaste opstelling: een speciale antenne op het dak of hoog aan een muur. Bij de start is er veel gesteggel geweest rond het verlenen van de licenties. Daarna bleken de hardware producenten nauwelijks geïnteresseerd in deze technologie. Op een beperkt aantal plekken, vaak lokale initiatieven, overheid en particulieren, zijn er goedlopende voorzieningen gekomen. Maar soms ook ging het dan later mis, gewoon te weinig geld en abonnees om de infrastructuur (technici, helpdesk) in de lucht te houden. Nieuwe initiatieven komen steeds moeilijker van de grond: de concurrentie van de mobiele netwerken voor 3G en 4G is te groot aan het worden. En niet gebonden aan de vaste positie van uw ontvangst antenne,usage fixe.
WiFi in het dorp: de gemeenteraad besluit om boven op het dak van de Mairie of op een kerktoren een WiFi zendertje te plaatsen met nog wat extra steunantennes. Dat kan dan zo’n soort aanpak worden. Ook hier hangt alles af van plaatselijke initiatieven en de manier waarop zo’n netwerk verbonden is met de “backbone” van het internet. Een ketting is niet sterker dan z’n zwakste schakel.
Glasvezel is op het platteland een grote afwezige en wanneer ik de zegslieden van Orange goed beluisterd heb bij de presentatie in 2016 van een project in Nevers zijn ze beslist niet van plan om veel verder dan stedelijke agglomeraties te gaan. We zijn er om winst te maken zal de achterliggende gedachte zijn. Intussen moet conform de NF C 15-100 elektranormen er in iedere boîte de communication een mogelijkheid zijn om in de toekomst een fibre optique aansluiting mogelijk te maken, waar ook in Frankrijk. Het is niet anders.
Toch zijn er nieuwe initiatieven. Eigenlijk een variant op een techniek die France Télécom/Orange een jaar of tien geleden al voorstelde. Je gaat met glasvezel naar een dorpskern of een stukje buitengebied en sluit daar dan de bestaande koperen telefoonlijnen naar de abonnees op aan. Iedereen op die manier met veel kortere bedrading aangesloten op zo’n mini telefooncentrale met een veel sneller internet als resultaat. Dat plan kreeg toen niet de zegen van de Franse Telecom autoriteit omdat gevreesd werd dat Orange op die manier (weer) een monopolie positie zou opbouwen. Technisch en economisch zou het ondoenlijk zijn geweest om andere providers toe te laten op die nieuwe infrastructuur. De tijden veranderen en regionale bestuurders weigeren om bij de pakken neer te zitten. In de Gers is nu voortvarend begonnen met een telecom infrastructuur waarbij een snelle glasvezel hoofdaansluiting tot in de dorpskern wordt gebracht en vandaar worden dan de omliggende huizen met glasvezel aangesloten op snel internet. Op de kerktoren of een ander hoog gebouw wordt tevens een zendantenne gezet die het omliggende gebied met een WiFi/MIMO signaal bestrijkt.
Via het mobiele netwerk, 3G en 4G heeft u natuurlijk ook toegang tot het internet. Zolang het internetten voor grote datavolumes – boven de ongeveer 10 Gbyte – zelfs met een Nederlands “onbeperkt surfen” abonnement een dure grap blijft is het verstandig te kijken of u niet bij een Franse provider wat kunt aanschaffen. Temeer daar de Nederlandse providers ook een andere limiet hanteren, die van redelijk gebruik (Fair Use Policy). Ben je in een periode van vier maanden meer in het buitenland dan in Nederland geweest en verbruik je daar meer dan in eigen land, dan kunt u vragen verwachten en mogelijk een roaming naheffing. Zie bijvoorbeeld punt 4 in de buitenland voorwaarden van T-Mobile. Na het afschaffen van de roaming tarieven per 15 juni 2017 en de toegenomen concurrentie lijkt ook de Franse markt in beweging te komen: de ene scherpe aanbieding na de andere. U kunt uw eigen smartphone gebruiken, gezellig met z’n allen rond de tafel net binnen het zeer beperkte hotspot bereik.
Er zijn ook niet onaardige MiFi routers te koop zoals deze van Huawei, internet only en meestal aangeboden inclusief een jaarabonnement, offre speciale. Meestal voorzien – overgestempeld – van een logo van de desbetreffende provider. Voordeel: een wi-fi netwerkje voor tien of meer apparaten in het hele huis. Wanneer de muren niet te dik zijn…..Deze kleine MiFi routers, bedoeld voor mobiel gebruik en dus ook voorzien van een kleine accu, beginnen langzamerhand terrein te verliezen. Iedere smartphone kan tegenwoordig immers als “hotspot” worden gebruikt. De stationaire toepassing, snel internet brengen waar geen adsl signaal van betekenis binnenkomt en ook geen glasvezel valt te verwachten, wordt met de introductie in begin 2017 van 4G routers als die van Bouygues mogelijk gemaakt. Maar ook hier valt en staat alles met het 4G bereik van de desbetreffende provider of je “éligible” bent. In ieder geval heeft zo’n in omvang wat grotere “4G Box” een betere antenne aan boord dan een smartphone. Ook aan de rand van het bereik van een zendmast krijg je meer signaal binnen en daarmee een hogere internetsnelheid. Er zijn diverse 4G routers los in de handel verkrijgbaar die, wanneer ze “unlocked” zijn, uitgerust kunnen worden met een losse SIM van een provider naar keuze. Het is maar net wat de speciale aanbiedingen van het moment zijn en wie er met het krachtigste 4G signaal bij u in de omgeving in de lucht is. Ook hier gaat op dat deze in omvang wat grotere routers een betere antennes aan boord hebben. Daarmee haal je in de praktijk grotere snelheden dan met een smartphone, twee, drie keer zo snel is geen uitzondering. Op veel modellen kan indien nodig ook een externe (buiten)antenne worden aangesloten indien u zich helemaal aan de rand van het bereik van een zendmast bevindt. Een voorbeeld daarvan is een router van Huawei, type 315s-22. Veel Franse providers betrekken hardware van deze fabrikant waardoor de aansluiting in principe geen problemen op zou moeten leveren. Meer informatie in deze discussie op het forum van InfoFrankrijk.
Met de door de overheid afgedwongen verplichting nu echt eens werk te maken van de belofte van snel internet voor iedereen begint er ook om een andere reden schot in de zaak te komen: delen van het frequentiespectrum in de 700 MHz band zijn met het stopzetten van de analoge televisie uitzendingen vrij gekomen voor andere doeleinden: le dividende numérique. Dat geeft niet alleen meer mogelijkheden voor een dichter netwerk van zendmasten, maar signalen op deze relatief wat lagere zendfrequenties reiken verder en hebben minder last van obstakels. Bouygues was de eerste in Parijs, het signaal geeft ook in woningen een betere ontvangst, beter dan de “glasdekking” die je soms hebt in nieuwbouw van gewapend beton en isolatielagen voorzien van aluminium folie. Maar bij uitstek geschikt voor de grotere afstanden op het dun bevolkte platteland.
Er wordt nu steeds meer druk gezet op de verdere uitrol van het mobiele 4G net om er voor te zorgen dat in 2022 iedereen in Frankrijk toegang tot snel internet heeft. Want iedereen aansluiten op glasvezel gaat niet lukken. De Franse telecom autoriteit ARCEP heeft alle inspanningsverplichtingen en licenties van de Franse providers hier samengevat. Waar en wanneer precies dat vernieuwde netwerk in de lucht komt valt te achterhalen op de websites van de fournisseurs zelf. En zo nu en dan eens even “manual” scannen met je smartphone om te zien welke nieuwe “zenders” er in de lucht zijn gekomen helpt ook.
Niet iedere provider biedt overal even goede dekking. Wij ontvingen tot een paar jaar geleden alleen maar Bouygues, op precies één plek in huis, een stukje vensterglas van 30 bij 30 centimeter. Niet in 4G, niet in 3G maar in 2G+ (EDGE), toch altijd nog zes keer sneller dan mijn analoge telefoon modem verbinding….. Nadat dit mobiele netwerk klaarblijkelijk steeds meer te verwerken kreeg en de verbinding om de haverklap uitviel kwam er een re-adsl verbinding. En dat lukte pas toen Orange eindelijk een meter of tweehonderd aan zeer oude telefoonkabels had vervangen. Sinds voorjaar 2018 komt er een sterk 4G signaal van Bouygues binnen dus de 0,6 Mbps download snelheid van de Lifebox met z’n te vaak knipperende rode lampje is vaarwel gezegd. Nu met een goedkoop 4G Bouygues abonnement en een los gekochte Huawei router overal WiFi in huis met snelheden die 10 tot 30 keer hoger liggen.
U kunt een indruk krijgen welke zendmasten er bij u in de buurt staan met de website antennesmobiles. Daar wordt ook vermeld op welke zendfrequenties er wordt uitgezonden, altijd goed om te checken of er misschien al een 700 Mhz zender tussen zit. Een frequentieband die door nog slechts heel weinig smartphones en routers wordt ondersteund.
De verstandige koper is op zijn of haar internet toekomst voorbereid. Welke frequentie banden moet een smartphone (of router) aan boord hebben om gebruikt te kunnen worden op het Franse 4G netwerk, inclusief de nieuwe 700 MHz frequenties. Op deze website een eenvoudige handleiding om dat uit te zoeken. Vooral voor abonnees van Free van belang. Deze provider heeft geen eigen licenties in de 800 MHz band (B20) en moet het daarom van de uitbreiding van het netwerk op het platteland vooral hebben van de recentelijk verkregen licenties in de 700 MHz band. Kijk dan of uw smartphone of router ook deze zg. B28 frequenties kan ontvangen. Dat is nog zelden het geval.
Hoe sterk het binnenkomende signaal is gaat voor de bezitters van een niet-Frans mobiel abonnement vrij gemakkelijk: gewoon handmatig zoeken naar de providers die in de lucht zijn en kijken hoeveel streepjes signaal je binnenkrijgt. Beter nog een aantal eigen proefdownloads. Met deze snelheidstest van een Franse consumentenorganisatie of een soortgelijke van ZDNet gaat het iets gemakkelijker. Of met een Nederlandse klassieker, Speedtest. Om een betrouwbaar beeld te krijgen zul je natuurlijk wat vaker moeten meten, verspreid over de dag en de week.
Nu we het dan toch over zendsterkte hebben: met het verdwijnen van de oude analoge tv signalen zijn hier en daar de nieuwe digitale signalen anders verdeeld over bestaande of nieuwe zendmasten. Maar op welke zendmast moet nu je antenne op het dak (rateau) richten om alle TNT zenders in goede kwaliteit binnen te krijgen? Dat is allemaal snel terug te vinden op de website MA TNT, je straatnaam of postcode intypen, het televisie symbool naar je huisadres slepen, et voilà de exacte kompasrichting. Wat ook nog van belang is: de verliezen in je coax kabel beperken. Met de gewone brico dertien in een dozijn kwaliteit (RG-59) verlies je over wat grotere lengtes stevig wat sgnaal. En kunnen er door de matige afscherming van de buitenmantel stoorsignalen worden opgepikt. Er zijn diverse soorten verliesarme (à faible perte) coax kabels op de markt. In Nederland kom je dan niet om het merk Hirshmann heen met bijvoorbeeld dit type geschikt voor buiten.
