De meeste vloeren die u in een traditioneel Frans huis zult tegenkomen zijn balkenvloeren met planken erop.
U vindt hier voorstellen voor het repareren, herstellen, verbeteren en vervangen van deze vloeren.
U kunt de volgende hoofdstukken hier aanklikken:
1. Eén vloerplank vervangen
2. Verende vloeren
3. Nieuwe vloer leggen
4. Doorgezakte vloeren
5. Balken repareren
6. Opdekvloeren
7. Krakende vloeren
8. Betegelen van een oude plankenvloer
EEN COMPLETE PLANKENVLOER NIEUW LEGGEN
Het eerste wat ik zou doen is controleren op de kamer haaks is, vooral of de muren waarin de balkenkoppen liggen parallel zijn. Als u in een niet haakse kamer gewoon bij een muur begint planken te leggen moeten alle afwijkingen van de haaksheid aan de andere kant gecompenseerd worden. En als dat juist de voornaamste zichtmuur is? Juist, beter eerst goed meten en desnoods aan beide kanten iets compenseren, afb. 1, of bij de zichtmuur beginnen, afb. 2, en aan een minder kritische muur het schuine compenseren.
|
afb. 1
|
afb. 2 Let op lichtval en zichtwand!
|
afb. 3 Reststukken van een rij als begin van de volgende.
|
De werkwijze bij het planken leggen is:
U legt aan een kant de eerste plank met de groef tegen de muur. Bij de muur houdt u door het plaatsen van parketwiggen of klosjes de reeds genoemde afstand van ca.8-10mm. Als algemene regel geldt: per meter kamperbreedte een randkier van 1,5 à 2mm als ruimte voor het uitzetten vrijlaten, maar minimaal 8mm. Deze kier verdwijnt later onder de plint. U zet de eerste rij planken op de balken vast. U schuift de tweede rij planken tegen de eerste. Als u met on-regelmatig versprongen stoten werkt begint u met het reststuk van de vorige rij als dit een minimale lengte van drie- of viermaal de plankbreedte heeft. Ook de stoten moeten minimaal twee of drie plankbreedtes versprongen zijn. Het is overigens een misverstand dat vloerplanken zo lang mogelijk moeten zijn; hoe langer de planken hoe breder de kieren aan de kopse kant, die bij het werken van het hout ontstaan. |
afb. 4 Lange planken –> brede kieren
|
Let op!
Tegenwoordig hebben de meeste planken een boven- en een onderzijde, hun messing en groef zitten asymmetrisch!Iedere plank moet meteen goed aangeschoven, aangeduwd of -geklopt worden. Sla of druk nooit op de messing, gebruik een afvalstuk met groef als hulpstuk. De Fransen noemen dit heel toepasselijk een martyr.
Strikt genomen moeten de planken in het geval van afb. 1 aan de linkerkant schuin afgezaagd worden, maar dit is echter niet nodig omdat dit onder de plint verdwijnt.
Er bestaan een aantal methodes om de planken aan te duwen. De drie bekendste zijn:
- Een plank op afstand op de balken schroeven en de twee stukken van een diagonaal verzaagde plank van ca. 40cm als wiggen gebruiken, afb. 5.
|
afb. 6
|
|
afb. 7 Serre-lames à vis. Oeps, hier ontbreekt de ‘martyr’
|
afb. 8 Serre-lames à levier.
|
|
afb. 9 Een andere serre-lames à levier. Hier is, omdat het om steigerplanken op een terras gaat, geen ‘martyr’ nodig.
|
afb. 10 Planken aandrukken met een hydraulische krik
|
Planken spijkeren zoals op afb.5 en 6 laat de spijkerkoppen in het zicht. Verzinken met een drevel en afkitten met kneed-baar hout is geen duurzame oplossing; dat kan op den duur weer loslaten omdat vloerplanken steeds een beetje werken. Beter is het de planken schuin in de messing blind te spijkeren en de spijkers in te drevelen, afb. 11. Hiervoor gebruikt u spijkers met verloren kop (des clous à tête d’hommes).
Hiervoor bestaan ook speciale schroeven (Tongue Tite Screws) die zelfborend zijn en een bijzonder kleine kop hebben, zie afb.12.
|
afb. 11
|
afb. 12 Tongue Tite screws
|
Er bestaat ook persluchtgereedschap voor het blind spijkeren van vloerplanken. Deze apparaten worden aangeduid als Power Nailer, Floor Stapler of Blind Nailers. Zie hier als voorbeeld de Floor Stapler van Bostitch, afb. 13 en 14. Omdat dit apparaat een bepaalde ruimte nodig heeft moet u de eerste en laatste twee of drie planken met de hand vastzetten.
|
afb. 13 Bostitch Floor Stapler
|
afb. 14 Floor Stapler in actie
|
Als u de vloer gelegd hebt moet u de laatste plank in de breedte aanpassen en soms ook aan een scheef lopende muur. Deze laatste plank moet 5-8mm minder breedte hebben dan de tussenruimte tussen de laatste messing en de muur; zodoende kunt u de plank in de spleet laten vallen en met een aanhaalijzer op zijn plaats schuiven (omdat de rand toch onder de plint verdwijnt kunt u ook een koevoet of latje gebruiken en de hierdoor veroorzaakte kleine beschadigingen op de koop toe nemen). De resterende spleet van maximaal 10 of 12mm wordt door de plint afgedekt.
De bijzondere aanpassingen
Als er uitsneden voor bijv. CV-buizen of andere leidingen gemaakt moeten worden, gaat u zo voor, zie afb.15:
- U legt de plank tegen de buis/buizen aan en tekent hun ligging op de plank af, (1) en (2) in afb. 15.
- Dan boort u gaten die ca.8 à 10mm groter dan de buisdikte zijn zodat u straks rondom 4 à 5mm lucht hebt. Zie (2) in afb. 15, gat 1.
U zaagt het randstuk van het hout met een decoupeerzaag schuin uit. Zie (2) in afb. 15, gat 2. - Dan plaatst u de plank (3), zet het vulstuk in (soms ook eerst het vulstuk en dan de plank) en verlijmt beiden.
- Over het gat plaatst u een tweedelig rozet van hout of kunststof.
- Er bestaan dubbele (4) en enkele (5) rozetten.
Deze rozetten zijn duur (voor mij onverklaarbaar waarom); ik maak daarom mijn eigen rozetten van plankenresten.
Perfectionisten lijmen bij stap 3 tussen plank en vulstuk een stukje fineer dat de dikte van de zaagsnede opvult.
Als u oude en nieuwe planken in één kamer combineert dan is het noodzakelijk planken met precies dezelfde dikte te kiezen. Vaak moet dan de groef van de eerste nieuwe plank aangepast worden (nooit proberen de messing aan te passen!). Ik heb dit vermeden door alle gerecupereerde planken in een klein couloir te gebruiken en dan in de andere kamers uitsluitend nieuwe planken te leggen.
Ten slotte, als de complete plankenvloer gelegd is, plaatst u onder de deurstijlbekledingen (de architraven) de neuten, en daarna de plinten. Voor plinten zie ook deze website.
Informatie over het leggen van een nieuwe plankenvloer is op de websites van een aantal brico’s te vinden, bijvoor-beeld hier.
In Frankrijk spreekt men algemeen over parquet als het om vloerplanken met messing en groef rondom gaat. Planches zijn de ouderwetse simpele planken zonder enige vorm van messing en groef.
Tout venant, nuttige hints:
- Het ziet er het mooiste uit wanneer de planken in de richting van de lichtval lopen, dus haaks op een raam; zie de gele pijl in afb. 1 en 2. Maar natuurlijk bent u afhankelijk van de balklaag.
- Als de muren niet haaks zijn dient men goed erover na te denken met welke muur de planken evenwijdig dienen te lopen. Dit zal mestal die muur zijn die het meest in het oog valt, normaliter die tegenover de ingang naar het vertrek. Zie afb. 1 en 2.
- Begin met het leggen van vloerplanken steeds daar waar de muur recht en haaks is, of meet alles goed op en vermiddel de schuinte tussen begin- en eindplank, of begin met een rechte plank aan die muur die het meest in het zicht is. Als een muur niet recht is kan men het beste eerst een plank tegen deze muur aanschuiven en hierop de contour van de muur aftekenen. Deze contour wordt uitgezaagd, en men legt deze plank met een afstand van 8-12mm van de muur en daarna alle volgende. Dit is in afb.17 overdreven afgebeeld. Zie hiervoor ook menupunt 23.6.
|
afb. 17
|
afb. 18 Bande résiliente en feutre
|
|
afb. 19 Zelfklevend schuimrubberband
|
afb. 20 Rubberband van de rol
|
- Werk na het leggen van de eerste planken het liefst vanuit het reeds gelegde gedeelte van de vloer.
- Voor de geluidsdemping is het goed op de balken dempingsband te leggen. Hiervoor gebruikt men viltrepen (bandes antisonores en feutre) of zelfklevend schuimrubberband (bande résiliente) dat ongeveer even breed is als de balken, afb. 9, 10 en 18 – 20.
- Bij afb. 18 en 19 ligt tussen de balken ook een isolerende en geluidsdempende laag steenwol.
- Bij oude planken kunt u ervan uitgaan dat deze door en door droog zijn en haast niet meer krimpen. Maar u moet ook aan het volgende denken: Als het in huis vochtig wordt dan zetten ook oude planken weer uit; dat kan vooral bij onregelmatig bewoonde vakantiehuizen het geval zijn. Nieuwe planken kunt u het best een paar weken in huis laten acclimatiseren, bij voorkeur in de ruimte van toepassing.
