De meeste vloeren die u in een traditioneel Frans huis zult tegenkomen zijn balkenvloeren met planken erop.
U vindt hier voorstellen voor het repareren, herstellen, verbeteren en vervangen van deze vloeren.
U kunt de volgende hoofdstukken hier aanklikken:
1. Eén vloerplank vervangen
2. Verende vloeren
3. Nieuwe vloer leggen
4. Doorgezakte vloeren
5. Balken repareren
6. Opdekvloeren
7. Krakende vloeren
8. Betegelen van een oude plankenvloer
BALKEN REPAREREN
Hier beschrijf ik hoe balken gerepareerd kunnen worden, hoe men verrotte balkkoppen kan vervangen, en hoe de oplage van balken in de muur te handhaven is.
|
1. De balk ‘an sich’ repareren
Vaak is het niet mogelijk (of niet nodig) een beschadigde balk in zijn geheel te vervangen. Dan is een reparatie of gedeeltelijke vervanging te over-wegen. Bij reparaties van balken dient men steeds twee dingen te bedenken:
De meest toegepaste reparatiemethode is het ‘lassen’ van een balk. Afb.1 laat twee ‘lassen’ zien, de liplas en de haaklas. Bij beiden is het noodzakelijk balk en reparatiestuk precies volgens hetzelfde patroon te zagen. De lengte L van de las dient 3 à 4 keer de hoogte H van de balk te zijn, een beetje meer mag ook. De twee stukken worden dan met (PU-)lijm aan elkaar gezet en door houtdraadbouten of slot-schroeven met elkaar verbonden. Opgeklampte spalken (onderaan in afb.1) zijn natuur-lijk veel eenvoudiger aan te brengen, maar wie wil zoiets in het zicht hebben? Deze reparatiemethode wordt daarom voornamelijk toegepast als de reparatie door een eronder geplaatst plafond uit het zicht is. |
afb. 1 Lassen en spalken van een balk -> Joist repairs
|
De praktische uitvoering is hier te zien (afb. 3 en 4); zie ook deze stap-voor-stap demonstratie.
|
afb. 3
|
afb. 4 Spie 1 van voren, spie 2 van achteren (english: Folding Wedges)
|
|
afb. 5 Verticale liplas
|
Bij de liplas in afb.5 is de balk niet horizontaal maar verticaal gesneden, en de twee delen zijn dan door twee slotbouten ver-bonden (natuurlijk met grote schijven onder de moeren!). Veel over traditionele houtver-bindingen is hier te lezen. |
|
2. Balkkoppen repareren |
afb. 6 Balkkop met onderslagbalk
|
3. Balkoplage in de muur, bescherming van balkkoppen
Als vuistregel kan men zeggen:
Een balk dient minimaal met ¾ van zijn hoogte in de muur te liggen; men zegt ook: met 2/3 van zijn hoogte plus de plankdikte. Nu moet men niet denken hoe meer hoe beter; neen, een langer stuk balk in de muur maakt meer kans op vochtopname en dus rot. U kunt daarom beter de genoemde 3/4 of 2/3 aanhouden.
In dit gat plaatst u de balk waarvan de kop tegen vocht beschermd is. Hiervoor gebruikte men vroeger loodmenie. De huidige beschermmiddelen zijn alle mogelijke soorten van goudron, bitumenachtig spul. Men kan de balkkoppen ook in EPDM dakbedekkingsfolie inpakken. Deze folie heeft een enorme kleefkracht en plakt dus lekker aan de balken. De uitwaseming vindt plaats via het niet ingepakte gedeelte van de balk.
|
afb. 7 Links een verticaldoorsnede, rechts het frontaanzicht van het gat. -> left: vertical cross section, right: front view
|
afb. 8 Met stenen net niet voldoende hoog opvullen. -> fill up with stones, just not completely
|
|
afb. 9 Balk met stukjes tegel of leisteen precies op hoogte stellen. -> adjust the height with tiles or slate
|
afb. 10 Het gat rondom met veel specie en passende stenen opvullen. -> fill up with smaller stones and mortar
|
Natuurlijk is het gat dat u in een natuurstenen muur voor de balkopligging maakt nooit op de juiste hoogte, en omdat men steeds hele stenen moet verwijderen is het gat behoorlijk veel groter dan voor de balkkop strikt noodzakelijk, zie afb.7. Ik werk dan meestal zo:
- Ik vul het gat met passende stenen, die ik met mortel vastzet, net niet voldoende hoog op, afb.8.
- Dan plaats ik de balk en breng die met stukjes tegel op de juiste hoogte, afb.9. Gebruik nooit hout of houtachtig materiaal, vooral geen spaanplaat of MDF. En volspuiten met polyurethaanschuim (PUR) is volstrekt amateu-ristisch en ten sterkste af te raden!
- In de rest van het gat boven de balk en aan de zijkanten breng ik dan voldoende mortel aan en druk goed pas-sende stukken steen en steensplinters in dit mortelbed, afb.10.
Een alternatief voor het plaatsen van de balken in de muur zijn balkschoenen, des sabots. Dit is onder 08.1.2 beschreven.
Iemand anders heeft de verrotte balkenkoppen gewoon voor de muur afgezaagd en daaronder een nieuwe balk gezet. Deze draagt nu de verkorte balken, afb.11. Hierbij zijn wel een aantal kritische opmerkingen op hun plaats.
afb. 11 Verrotte balkkoppen ondersteund door een nieuwe balk
4. Andere problemen met balken
Als de balken van een dakoversteek in de muur verrot zijn dan kan men een passende balk naast de bestaande leggen (waarvan men natuurlijk het rotte gedeelte compleet verwijderd heeft, in het gezonde materiaal afzagen dus!).
afb. 12
afb. 13
