De Franse Moestuin
Complete jaarkalender voor Nederlandse tuinliefhebbers in Frankrijk
Januari – Rustige Wintermaand
[cite_start]
Algemene Werkzaamheden
[cite_start]
Ook de tafeldruiven kunnen nu worden gesnoeid. [cite: 45] [cite_start]De rank die afgelopen zomer vrucht heeft gedragen gaat eraf en de andere rank wordt tot op twee ogen (de chasselas) gesnoeid (op drie ogen bij de muscat). [cite: 46]
[cite_start]
Bij vorstvrij weer kan wat worden gespit op plekken waar veel is gelopen en de composthoop is gebaat bij het omzetten. [cite: 47] [cite_start]Halfverteerde compost kan worden verspreid over braak liggende stukken grond of rond de stammen van (fruit)bomen. [cite: 47]
In het zuiden is het nuttig om de citrusboompjes te beschermen en de kakis te planten: vreemde bomen die in de winter op sinaasappels lijkende wat laf smakende vruchten opleveren.
Zaaien en Planten
[cite_start]
Voor de vroege vogels: de plastic tunnels kunnen weer een plaatsje krijgen of de koude bak (châssis) kan weer in gebruik worden genomen om de eerste gewassen te zaaien. [cite: 48]
-
[cite_start]
- Wintersla [cite: 49]
- Eerste radijs en vroege worteltjes [cite: 49]
- Selderie en zomerkooltjes [cite: 49]
[cite_start]
[cite_start]
Voor de Midi
[cite_start]
In de Midi is te proberen in de volle grond kervel, spinazie, peterselie en andijvie te zaaien. [cite: 50] [cite_start]Ook aan het zaaien van schorseneren (salsifis) kan worden gedacht. [cite: 50]
Februari – Voorbereiding op het Voorjaar
[cite_start]
Snoeiwerk en Onderhoud
[cite_start]
De kruisbessen (maquereau) hebben ook in Frankrijk last van ‘het wit’ (oïdium). [cite: 55] [cite_start]Deze maand is geschikt om de struiken preventief te behandelen. [cite: 56]
[cite_start]
Het is nu ook de tijd om weer wat op te ruimen. [cite: 57] [cite_start]Gereedschappen schoonmaken en invetten, de composthoop beluchten door omzetten. [cite: 57]
Zaaien en Planten
Onder plastic tunnel kunnen worden gezaaid:
-
[cite_start]
- Radijs [cite: 58]
- Vroege sla [cite: 58]
- Spinazie [cite: 58]
- Wortelen (eind maand) [cite: 58]
- Bloemkool (voor april uitplant) [cite: 58]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
In de volle grond kunnen worden geplant: knoflookteentjes, sjalotten, tuinbonen en doperwten. [cite: 59]
Kruiden
[cite_start]
Controleer de munt – dit kruid wortelt zeer sterk en kan overheersen. [cite: 59] [cite_start]Salie, rozemarijn en dragon kunnen worden gescheurd en uitgeplant. [cite: 60]
Maart – Het Tuinseizoen Begint
[cite_start]
Teeltplanning
[cite_start]
Deze maand begint de ware tuinder weer de kriebels te krijgen. [cite: 66] [cite_start]Verdeel de tuin in vier vakken voor wisselteelt: [cite: 66]
-
[cite_start]
- Bladgewassen [cite: 66]
- Wortel- en knolgewassen [cite: 66]
- Peulvruchten [cite: 66]
- Komkommerachtigen/tomaten/aubergines [cite: 66]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
Zaaien in de Volle Grond
In warmere streken kunnen worden gezaaid:
-
[cite_start]
- Worteltjes [cite: 67]
- Vroege spinazie (ruim zaaien, bloedmeel strooien helpt) [cite: 67]
- Rijsdoperwten [cite: 68]
- Radijs [cite: 68]
- Peterselie [cite: 68]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
Aardbeien
[cite_start]
Aardbeien verlangen lichte, humusrijke grond. [cite: 69] [cite_start]Doordragende planten (remontants) plant je in maart en september, niet-doordragende in de herfst. [cite: 69] [cite_start]Planten kunnen twee jaar op dezelfde plek blijven staan. [cite: 70]
Kruiden
[cite_start]
Peterselie en basilicum kunnen buiten worden gezaaid. [cite: 71] [cite_start]Het zaad ontkiemt langzaam, houd de grond goed vochtig. [cite: 71] [cite_start]Ook bieslook kan nu gezaaid of vermeerderd worden. [cite: 71]
April – Volop aan de Slag
[cite_start]
Onderhoud Bestaande Gewassen
[cite_start]
Medio april moeten de aardbeien beginnen te bloeien – tijd om stro rond de plant uit te spreiden. [cite: 77] [cite_start]De vroege aardappelen kunnen worden aangeaard. [cite: 77] [cite_start]De erwten hebben steun nodig. [cite: 77]
Artisjokken
[cite_start]
Zaaien lukt meestal niet goed. [cite: 78] [cite_start]Beter is het om jonge grondscheuten (oeilletons) van bestaande planten uit te graven. [cite: 78] [cite_start]Artisjokken verlangen rijke grond en veel voedingsstoffen. [cite: 79]
Zaaien, Planten en Poten
[cite_start]
In vorstvrije gebieden kunnen medio april bonen worden gelegd. [cite: 79] [cite_start]Een nachtje weken in lauw water helpt bij het opkomen. [cite: 80]
-
[cite_start]
- Zaaien in de volle grond (probeer ook raket – pittig voor in de sla) [cite: 80]
- Winterprei zaaien voor juli-uitplant [cite: 80]
- Onder glas: augurken [cite: 80]
- Wortelen uitdunnen (plant er afrikaantjes of uien bij tegen wortelvlieg) [cite: 81]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
Tomaten – Koningin van de Moestuin
[cite_start]
Bij uitplanten rijke grond kiezen met compost. [cite: 82] [cite_start]Brandnetels aan de voet van de plant zijn heilzaam. [cite: 82] [cite_start]Regelmatig begieten met brandnetelaftreksel heeft hetzelfde effect. [cite: 82]
Natuurlijke Bestrijding
[cite_start]
Voor bestrijding van wit (oïdium): 300 gram gehakte ui (met schil) en 20 gram knoflook laten trekken in 5 liter kokend water. [cite: 83] [cite_start]Laten afkoelen, zeven en als spuitmiddel gebruiken. [cite: 83]
Mei – Na de IJsheiligen
[cite_start]
Zaaien, Planten en Poten
[cite_start]
Deze maand wordt vooral geplant en gepoot. [cite: 89] [cite_start]De IJsheiligen (Les Saints de Glace) zijn rond 15 mei vertrokken, dus geen nachtvorsten meer verwacht. [cite: 89]
[cite_start]
Plantbaar: slaplantjes, zomerprei, wortelen, tomaten, paprika, aubergine, courgette, komkommers, augurken, meloenen en bonen. [cite: 89]
[cite_start]
Bonen leggen in kuiltjes (en poquet): 4-5 bonen per kuiltje, volgende kuiltje op 40 cm. [cite: 89]
Natuurlijke Bestrijding
[cite_start]
Lavendel en basilicum tussen tomaten houdt ongedierte weg. [cite: 90] [cite_start]Brandnetels (zonder wortel) in het plantgat helpt tomaten. [cite: 91] [cite_start]Suiker in gietwater zou tomaten roder maken. [cite: 91]
Plagen en Ziekten
[cite_start]
Let op de coloradokever (doryphore): gele kever met zwarte strepen op aardappelen, aubergines, tomaten. [cite: 91] [cite_start]Larven zijn rood, eitjes geel. [cite: 92] [cite_start]Direct verwijderen. [cite: 92]
[cite_start]
Jong koolgewas heeft last van aardvlo. [cite: 93] [cite_start]Nat houden of plastic fles (zonder bodem/kop) erover zetten. [cite: 93]
Continue Teelt
[cite_start]
Radijs elke 14 dagen zaaien voor continue oogst. [cite: 93] [cite_start]Uitdunnen op 3 cm afstand, veel water geven. [cite: 94]
[cite_start]
Derde week mei: andijvie (scarole) en zomerwortelen zaaien. [cite: 94]
Juni – Volop Zomerwerk
[cite_start]
Snoei en Onderhoud
[cite_start]
Meloenen snoeien: na eerste twee bladeren derde wegknepen. [cite: 99] [cite_start]Bij drie bladeren per vertakking weer toppen. [cite: 100] [cite_start]Laat 5-6 vruchten per plant. [cite: 100]
[cite_start]
Druivenstokken: toppen van stengels eraf, okselstengels wegsnoeien. [cite: 100]
[cite_start]
Aardbeien: alleen uitlopers dichtst bij moederplant laten staan. [cite: 100]
Vogelbestrijding
[cite_start]
Aardbeien en bessen zijn aantrekkelijk voor vogels. [cite: 101] [cite_start]Netten helpen, maar CD’s aan stokjes is effectiever en minder gevaarlijk voor vogels. [cite: 102]
Plagen: Koolwitjes
[cite_start]
Witte vlinders (piérides de chou) leggen gele eitjes onder koolbladeren. [cite: 102] [cite_start]Rupsen weghalen. [cite: 103] [cite_start]Koolplanten bij sterk geurende gewassen zoals tomaten planten helpt. [cite: 103]
Planten en Zaaien
[cite_start]
Laatste kans voor paprika en aubergine planten. [cite: 103] [cite_start]Kolen zaaien: witte kool, rode kool, spruiten, boerenkool. [cite: 104] [cite_start]Zomerprei uitplanten in diepe gaten. [cite: 104]
Juli – Zomer in Volle Glorie
[cite_start]
Onderhoudswerkzaamheden
-
[cite_start]
- Tomaten dieven [cite: 109]
- Aubergines: top boven tweede vruchtetage weghalen [cite: 110]
- Komkommers en augurken onder controle houden [cite: 110]
- Preventief behandelen met kopersulfaat en zwavel [cite: 110]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
Sproeien en Watergeven
[cite_start]
Veel water nodig: tomaten (begin groei), courgettes, sla, aubergines, meloenen. [cite: 111] [cite_start]Weinig water: uien, knoflook, aardappelen, asperges. [cite: 112]
Zaaien en Planten
[cite_start]
Snijsla zaaien voor lange oogst. [cite: 112] [cite_start]Winterprei zaaien. [cite: 113] [cite_start]Ook mogelijk: Chinese kool, andijvie, zomerspinazie, venkel, verschillende slasoorten. [cite: 113]
Vermeerdering
[cite_start]
Vaste planten scheuren: artisjok, rabarber, bieslook. [cite: 113] [cite_start]Aardbeien-uitlopers van dichtst bij moederplant gebruiken. [cite: 114]
Stekken
Bessenstruiken stekken: gezonde loot van dit jaar, bladeren eraf, 30 cm afknippen, in grond steken.
Augustus – Zomerse Zorg
[cite_start]
Groenbemesters
[cite_start]
Vrijkomende stukken grond beschermen met groenbemesters. [cite: 119] [cite_start]Zaaien, laten groeien, later onderspitten. [cite: 120]
[cite_start]
Geschikte gewassen: mosterd, klaver, phacelia, veldboon, boekweit, rogge, wikke. [cite: 120]
Zaaien en Planten
[cite_start]
Bescherming tegen warmte nodig. [cite: 121] [cite_start]In schaduw voorzaaien helpt. [cite: 121]
-
[cite_start]
- Winterwortelen [cite: 121]
- Andijvie [cite: 122]
- Winterprei [cite: 122]
- Spinazie [cite: 122]
- Snijbiet [cite: 122]
- Voorjaarsuien (Frankrijk) [cite: 122]
- Bonen (zuiden van Loire) [cite: 122]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
Continue Teelt
[cite_start]
Radijs: dagelijks water bij warmte. [cite: 123] [cite_start]Veldsla (mâche): onbewerkte, niet-bemeste grond. [cite: 123]
September – Oogst en Nieuwe Start
[cite_start]
Zaaien en Planten
[cite_start]
Veldsla om de 14 dagen zaaien (onbewerkte grond). [cite: 127] [cite_start]Spinazie tot midden maand (winterreuzen geven grote bladeren). [cite: 128]
[cite_start]
Mogelijk: kervel, waterkers, peterselie, wintersla. [cite: 129] [cite_start]In Midi: bonen voor november-oogst. [cite: 129]
Aardbeien
Beste planttijd voor aardbeien – humusrijke, licht zure grond.
Groenbemesters
[cite_start]
Leeggekomen plekken licht harken, breedwerpig zaaien, licht aanharken. [cite: 130] [cite_start]Eind oktober maaien, week later onderspitten. [cite: 130]
[cite_start]
Verkrijgbaar als ‘Engrais verts’: mosterd, raaigras, phacelia, wikke, luzerne. [cite: 130]
Oktober – Herfstklaren
[cite_start]
Grondvoorbereiding
[cite_start]
Braakliggende plekken bedekken met stalmest of compost. [cite: 136] [cite_start]Zwaar belopen grond spitten voor verkruimeling door regen en vorst. [cite: 136]
Snoeiwerk
[cite_start]
Frambozen: doordragende rassen tot helft snoeien, niet-doordragende tot grond. [cite: 137] [cite_start]Bramen tot grond afknippen. [cite: 137] [cite_start]Aspergeplanten afknippen en verbranden. [cite: 137]
Zaaien en Planten
Rabarber, artisjokken, bieslook scheuren en uitplanten.
[cite_start]
Begin oktober zaaien: kervel, Chinese kool, spinazie, veldsla, raapjes, radijs. [cite: 137]
[cite_start]
Warmere streken: tuinbonen, doperwten, sjalotten, uien, knoflook planten. [cite: 138]
November – Wintervoorbereiding
[cite_start]
Planten en Zaaien
[cite_start]
Nog mogelijk: knoflook, sjalotten, peulen, doperwten, tuinbonen. [cite: 143] [cite_start]In Midi ook bieslook en dragon scheuren en uitplanten. [cite: 144]
Asperges en Bewaring
[cite_start]
Aspergebed: bult weghalen, grond bemesten, bult terugleggen. [cite: 145] [cite_start]Wortelen in grond laten met afgesneden loof (2 cm), stro als vorstbescherming. [cite: 145]
Vermeerdering
[cite_start]
Bessenstruiken vermeerderen: gezonde eenjarige loten (30 cm) 10 cm diep in grond. [cite: 146] [cite_start]Kruisbes: stek met hieltje (stukje hoofdtak). [cite: 146]
December – Winterrust
[cite_start]
Bodembedekking
Lege tuindelen zijn dankbaar voor gift van (half verteerde) compost.
Vroege Bloemkool
In vorstvrije gebieden: bloemkoolplantjes beschut uitplanten voor vroege voorjaarsoogst.
Klein Fruit
[cite_start]
Nieuw klein fruit planten: bessenstruiken, frambozen. [cite: 151]
Belangrijke Tips voor Nederlandse Expats
- Klimaatverschillen: Het Franse klimaat varieert sterk per regio. [cite_start]Zuid-Frankrijk heeft een mediterraan klimaat, terwijl het noorden meer lijkt op Nederland. [cite: 156]
- Franse namen: Leer de Franse namen van groenten en kruiden – dit helpt enorm bij het winkelen en vragen stellen in tuincentra. [cite: 156]
- Zaad uit Nederland: Vraag familie en vrienden om Nederlandse zaden mee te nemen, vooral voor gewassen zoals boerenkool die minder bekend zijn in Frankrijk. [cite: 157]
- Locale markten: Bezoek de lokale markten voor bijzondere variëteiten en advies van ervaren Franse tuinders. [cite: 157]
- Watervoorziening: Zorg voor een goede watervoorziening, vooral in de zomermaanden. [cite_start]Druppelirrigatie is zeer aan te raden. [cite: 157]
[cite_start]
[cite_start]
[cite_start]
