Surplace, over de ziel van Frankrijk. Ariejan Korteweg. Uitg. De Geus. ISBN 978 90 445 3118 3 (€ 15,99).
Dit werk van de oud-correspondent voor de Volkskrant in Parijs kan worden omschreven als een welkome aanvulling op de informatie over Frankrijk van nu. Het is alweer enige jaren geleden dat een Nederlands journalistiek boek over het land verscheen. Korteweg, die zes jaar in Frankrijk doorbracht, maakte derhalve de regeerperiode van Nicolas Sarkozy mee en een stukje van de moeizame periode waarin opvolgers François Hollande probeert Frankrijk uit het economische en financiële slop te trekken. Rode draad van de constateringen en belevingen van Korteweg: Frankrijk verandert nauwelijks, behoudzucht blijft één van de fundamenten van de Franse volksaard. In een vriendelijk gehouden, toch wel kritische toonzetting, beschrijft de naar Amsterdam teruggekeerde beschouwer zijn waarnemingen ter plaatse. De boektitel Surplace slaat meer op de ontwikkelingsstilstand die het land nu doormaakt, de angst voor de mondialisering, het ontbreken van de wil en bereidheid om archaïsche bestuursvormen aan te passen aan de moderne tijd. Korteweg heeft goed opgelet tijdens zijn Franse verblijf en schetst een correct beeld van de zich nog groots wanende natie. Mooie zin ook: ‘Het Frankrijk van nu is het Frankrijk van vroeger: een prachtig stilleven’. Maar er is geen Fransman die al ontkennen dat zijn land hoognodig moet veranderen. ‘Het onderwijs moet gestroomlijnd, de sociale partners moeten leren te overleggen, de nieuwkomers moeten kansen en nieuwe hoop krijgen, het woud van regels moet gekapt, de invloed van de staat moet beperkt. En vooral: er moet een strategie voor de toekomst worden uitgezet: Frankrijk zal zijn troeven moeten uitspelen’, aldus Kortweg in zijn slotbeschouwing van zijn nuttige en goed geschreven boek.