Zesenvijftigste aflevering januari 2011
Mots-clefs pour le cœur des Français
De taal van de Franse gezelligheid
Un coup de bol!: ‘Tu as de la chance!’ kan je het beste vertalen met ‘Wat bof je!’, hoewel de letterlijke vertaling ‘Jij hebt geluk!’ is. ‘Geluk’ kan echter in het Nederlands of ‘chance’ of ‘bonheur’ zijn. En daarom is ‘Veel geluk!’ – afhankelijk van intentie en toon – of een wens ‘Beaucoup de bonheur!’ of een verwensing ‘Bien de la chance… (avec le personnel)!’.
Dit misverstand uit de weg geruimd, kunnen wij kijken naar hoe je in het familiaire Frans het wel of niet hebben van geluk
bestempelt.
- ‘Il a une de ces veines!’ = ‘C’est un veinard!’ verwijst naar een seriële bofkont. Van zo een geluksvogel zeg je ‘Il est vernis!’ [hij is ‘gelakt’]
- ‘Un coup de veine’, ofte wel ‘un coup de pot’, of nog ‘un coup de bol’ is een onverwachte voltreffer van het lot (het lot uit de loterij, dus)…
- …terwijl een doffe ‘manque de pot’ of ‘manque de bol’ aangeeft dat u het deze keer niet getroffen hebt.
‘La poisse!….’ u begint te denken dat u wel vaker pech heeft (‘poisseux’ betekent ‘plakkerig’)…
…en ‘La dèche…’ is dan het financiële resultaat van maanden van tegenslagen: een structureel tekort aan middelen.
Maar zover zijn we niet en daarom wens ik u ‘une prospère année 2011!’
Uitleg van de tekeningen:
– ‘Un coup de bol’ betekent dat de Franse veel geluk nodig hebben gehad om de Wereldebeker Voetbal in 1998 te winnen; In 2006 ging het vooral over de kopstoot van Zidane (‘un coup de boule’) en in 2009 werd het un ‘coup de main’ (uitdrukking die hier niet betekent ‘even helpen’ maar bijna ‘un coup d’état’, ofte wel: een coup!)
– Madame Poisse heeft duidelijk steeds pech.
‘Cette année, on part en vacances dans la dèche…’ is een woordenspel tussen ‘l’Ardèche’, vakantieregio per uitstek in Frankrijk, en ‘la dèche’, het structureel geldtekort.
