De Keuze van het Verwarmingssysteem in Frankrijk
Verwarmen is in Frankrijk een belangrijke kostenpost. De keuze voor hout, pellets, gas, stookolie, propaan, directe elektriciteit, infrarood of een warmtepomp heeft grote gevolgen voor uw energierekening. In dit artikel vindt u een actuele vergelijking gebaseerd op 2025-parameters, gecombineerd met een gedetailleerde technische gids voor elk systeem. We tonen de prijs per kWh warmte, maken een vergelijking met Nederland en geven indicatieve jaarkosten voor een voorbeeldhuis in vier klimaatzones van Frankrijk. Alle cijfers zijn gebaseerd op officiële bronnen (CRE, EDF, GRDF, Propellet, Selectra, Picbleu) en zijn dus betrouwbaar en actueel.
Nu het benodigd vermogen van het verwarmingssysteem bekend is kunnen we gaan kijken wat de mogelijkheden zijn om het voorbeeldhuis te verwarmen. Allereerst is er de keuze van brandstof. De mogelijkheden in Frankrijk zijn:
* Het conversierendement is het rendement waarmee de primaire energie door het verwarmingssysteem omgezet wordt in warmte. Bij een houtkachel komt het rendement alleen in uitzonderlijke gevallen (kachel met houtvergassing) boven de 50%, de andere helft van de warmte gaat verloren via de schoorsteen. Meer hierover zie onder punt 5.
** Het conversierendement van een warmtepomp varieert nogal afhankelijk van gebruikte techniek, de temperaturen e.d. maar ligt gemiddeld op 300% (COP = 3). Natuurlijk is het niet correct hier met rendementen in % te rekenen; coëfficiënt of performance (COP) is de juiste benadering.
Vergelijkende Tabel: Prijs per kWh Warmte (2025)
De kolom “Prijs per kWh warmte” corrigeert voor het typische rendement van het toestel. Waarden zijn gemiddelde richtprijzen (TTC).
| Energiebron | Eenheidsprijs (2025) | Rendement | Prijs per kWh warmte |
|---|---|---|---|
| Hout (bûches) | ≈ €0,10/kg | ~50% | €0,05–0,06 (≈ € 0,055) |
| Pellets (granulés) | €330–390/t | ~85–90% | €0,075–0,080 (≈ € 0,0775) |
| Gas (aardgas) | €0,105/kWh | ~95% | €0,11 |
| Fioul (stookolie) | €1,05/L | ~85–92% | €0,12 |
| Propaan (citerne/GPL) | €1,70–2,10/kg | ~90–95% | €0,16 |
| Elektriciteit — direct | €0,195/kWh | ~100% | €0,195 |
| Elektriciteit — infraroodpanelen | €0,195/kWh | ~100% | €0,195 (gevoel: sneller warm) |
| Warmtepomp (PAC, COP ~3,5) | Stroom €0,195/kWh | ~300–500% | €0,056 (≈ € 0,05–0,07) |
Regionale Verschillen: Jaarkosten Voorbeeldhuis 150 m² (2025)
Warmtevraag per klimaatzone (indicatief): Noord 18.000 kWh/jaar; Centraal 16.000; Zuidwest 14.000; Zuid 13.000. De kosten die hieronder worden vermeld, zijn berekend op basis van de warmtevraag vermenigvuldigd met de prijs per kWh warmte.
| Energiebron | Noord 18.000 kWh |
Centraal/Parijs 16.000 kWh |
Zuidwest 14.000 kWh |
Zuid 13.000 kWh |
|---|---|---|---|---|
| Warmtepomp (COP ~3,5) | ≈ € 1.010 | ≈ € 900 | ≈ € 785 | ≈ € 730 |
| Hout (bûches) | ≈ € 990 | ≈ € 880 | ≈ € 770 | ≈ € 715 |
| Pellets | ≈ € 1.395 | ≈ € 1.240 | ≈ € 1.085 | ≈ € 1.010 |
| Gas (aardgas) | ≈ € 1.980 | ≈ € 1.760 | ≈ € 1.540 | ≈ € 1.430 |
| Fioul (stookolie) | ≈ € 2.160 | ≈ € 1.920 | ≈ € 1.680 | ≈ € 1.560 |
| Propaan (citerne/GPL) | ≈ € 2.880 | ≈ € 2.560 | ≈ € 2.240 | ≈ € 2.080 |
| Elektriciteit — direct & infrarood | ≈ € 3.510 | ≈ € 3.120 | ≈ € 2.730 | ≈ € 2.535 |
1. Energieverbruik berekenen
Men kan met de prijzen in de hand ook een schatting maken van de jaarlijkse energiekosten (alleen voor verwarmen natuurlijk). Daarvoor moet men weten wat de gemiddelde buitentemperatuur is in het stookseizoen. Dat kan men uitzoeken op een website van Météo France. Voor de streek van de auteur is de gemiddelde temperatuur gedurende de maanden oktober t/m maart ongeveer 4°C.
Het maximumvermogen van het voorbeeldhuis bedraagt volgens de exacte berekening ~11 kW, maar dit is uitgerekend bij een buitentemperatuur van -20°C en een gemiddelde binnentemperatuur van +18°C. Het temperatuurverschil is hier dus 38 graden, terwijl het temperatuurverschil bij de gemiddelde buitentemperatuur maar 18-4 = 14 graden is. Het gemiddeld benodigde vermogen bedraagt derhalve 14 / 38 x 11 kW = 4,05 kW. En dat gemiddeld 16 uur per dag gedurende het stookseizoen van 6 maanden. Dat komt neer op 183 (dagen) x 16 uur = 2928 uur. Het totale energieverbruik van het voorbeeldhuis in een stookseizoen is dus 2928 uur x 4,05 kW = ~12.000 kWh.
Op basis van de 2025-prijzen kan hieruit afgeleid worden dat het verwarmen van een woning via een houtkachel of een warmtepompsysteem veruit de laagste verwarmingskosten met zich meebrengt. De duurste verwarming is die met elektrische kachels, op de voet gevolgd door een CV op propaangas.
2. CV (Chauffage central) op Gas
De bekendste manier van verwarmen, voor ons Nederlanders dan, is de verwarming via een cv-ketel die op gas brandt. Of dat nu aardgas of propaan gas is, maakt niet veel uit; alleen in de gasprijs maakt dat verschil, en bij aanschaf van de ketel moet men er even wel op letten dat men de juiste uitvoering krijgt. Gaz naturel is een goedkope wijze van verwarmen, maar helaas op het platteland bijna niet verkrijgbaar. Alleen de grotere steden zijn verbonden met het netwerk van GDF (Gaz de France). Op het platteland bent u dus veroordeeld tot propaangas uit een tank die bij uw huis geplaatst moet worden.
afb. 12.1.2 – 2 gas-CV-ketel
|
CV-ketels (Chaudières) zijn in overvloed verkrijgbaar. Enkele grote namen op het gebied van CV-ketels zijn Saunier Duval, Deville en ELM leBlanc. Het moet gezegd dat de techniek op dit gebied in Frankrijk niet zo ver is als bij de cv-ketels in Nederland. Het merendeel van de aangeboden ketels zijn in Nederlandse termen “Verbeterd rendement”-ketels, dus met een verbrandingsrendement van 90-95%. Hoewel hoogrendementketels (chaudière à condensation) met een rendement van 100-107% steeds vaker op de markt komen. Een weersafhankelijke regeling is nu in Frankrijk steeds vaker te vinden. Ook een continu modulerende brander wordt bij nieuwe installaties steeds vaker aangeboden. |
2.1 Radiatoren
Voor elke ruimte moet apart bepaald worden hoe groot het vermogen van de radiator moet zijn om altijd de gewenste temperatuur te kunnen bereiken. In de praktijk zal men toch steeds een thermostaatkraan plaatsen om diverse redenen:
- Een radiator is nooit precies op de warmtebehoefte van een kamer afgestemd, die wordt namelijk niet op maat gemaakt, maar uit de standaardreeks van een fabrikant gekozen.
- Het leidingsysteem heeft ook invloed (afkoeling en weerstand in een lang stuk leiding).
- Als er ook andere warmtebronnen zijn (denk aan het fornuis in de keuken of de nu en dan gebruikte open haard in je salon) is een thermostaatkraan ook nodig om de invloed ervan te compenseren.
Belangrijke informatie over radiatorvermogens
Bij radiatoren wordt altijd vermeld wat het vermogen is van de radiator. Dit vermogen is bepaald via de norm EN442. De vermogensafgifte wordt hierbij gemeten als de aanvoerwatertemperatuur 75°C bedraagt en de afvoerwatertemperatuur 65°C is terwijl de omgevingstemperatuur 20°C bedraagt. Het zogenaamde 75/65/20-vermogen.
Als we echter een lagere aanvoertemperatuur toepassen, bijvoorbeeld 55°C, en de afvoer op 45°C stellen, dan kloppen de opgegeven vermogens van de radiatoren niet meer. Een radiator van 1000 Watt (75/65/20) zal bij het temperatuurregime 55/45/20 nog maar een vermogen kunnen leveren van 510 Watt.
2.2 Investeringskosten CV op gas
CV-ketels zijn verkrijgbaar voor een prijs vanaf € 800,- tot € 2500 voor verbeterd rendement-ketels en vanaf € 1500,- tot € 4000,- voor een hoogrendementketel. De gemiddelde investeringskosten van een complete cv-installatie op gas komen uit op ongeveer € 5500,- tot € 8000,-, maar zijn uiteraard zeer afhankelijk van de omstandigheden in huis en de grootte van de installatie. Als men een hr-ketel aanschaft, kan men in veel gevallen een gedeelte van de investering terugkrijgen in de vorm van een subsidie (crédit d’impôts).
3. CV op olie (fioul)
Een veelgebruikte methode van verwarming in Frankrijk is de oliegestookte cv-ketel (Chaudières Fioul). Het werkingsprincipe is natuurlijk hetzelfde als de hierboven genoemde gas-CV, alleen de brandstof is een andere. De olie wordt opgeslagen in een tank die binnen moet staan.
afb. 12.1.2 – 3 CV ketel op olie
|
Over het algemeen kan gezegd worden dat de chaudières fioul iets minder zuinig omspringen met energie dan hun gastegenhangers. Maar omdat olie goedkoper is dan propaangas, is het in veel gevallen een economischere keuze dan een propaangasinstallatie. Er zijn ook HR-olieketels (Chaudières fioul à condensation) te verkrijgen; deze hebben een 10-15% beter rendement dan de normale uitvoering. |
3.1 Investeringskosten CV op olie
Over het algemeen kan gezegd worden dat de investeringskosten voor een oliegestookte CV ongeveer even hoog zijn als een gas CV. De goedkoopste olieketels beginnen bij €500,-. De HR-varianten zijn echter een stuk duurder en beginnen bij €4500,-.
4. CV op Hout (Chaudière bois)
De derde variant cv-ketel is de houtgestookte versie. Er zijn hierin nog twee hoofdvarianten te onderscheiden: de versie die gestookt wordt met houtblokken (bûches) en de versie die gestookt wordt met geperste houtkorrels (granulés), ook pellets genoemd.
afb. 12.1.2 – 4 CV op houtblokken
|
In de ogen van de Franse overheid is hout een vernieuwbare brandstof en daarom wordt deze vorm van verwarming gesubsidieerd. Deze vorm van verwarming komt op een van de laagste energiekosten uit, zeker de versie die met houtblokken gestookt wordt. Daar staat echter tegenover dat het stoken constant handelingen vereist in de vorm van het bijvullen van de ketel en het wekelijks verwijderen van as. |
4.1 Investeringskosten CV op hout
De CV op hout is niet het goedkoopste. De prijs van de ketels voor houtblokken ligt zo’n beetje rond de €2000,-, terwijl de houtkorrel-CV-ketel een prijs heeft vanaf €6000,-. Dat wil zeggen dat de investeringskosten toch wel een stukje hoger liggen dan die van een CV op gas of olie. Maar gezien de veel lagere brandstofprijzen heeft men de hogere investeringskosten binnen enkele jaren terugverdiend.
5. Houtkachels, open haarden en inserts
In tegenstelling tot de voorgaande centrale verwarmingssystemen kan ook gekozen worden voor een lokale verwarmingsbron in de vorm van een houtkachel.
5.1 Open haarden en inserts
Voorloper van de houtkachel is de open haard. Een open haard heeft verschillende nadelen, waarvan de grootste is dat het verbrandingsrendement zeer laag is. Een open haard gebruikt, afhankelijk van de grootte, per uur ongeveer 250-900 m³ aan lucht.
Voor mensen die toch het effect van een “open” haard willen, is er een oplossing: de inbouwcassette, algemeen insert genoemd. In feite is daarmee een gesloten inbouw-houtkachel gemaakt met aan de voorzijde glazen deuren. De moderne houtkachel haalt een verbrandingsrendement van ongeveer 50% en er zijn kachels ontworpen die met houtvergassing en tweetrapsverbranding wel een rendement van 70% of meer kunnen halen.
5.2 Stooktips: de Top-Down-methode
Het principe van Top-Down is:
Men stapelt onderin de dikke houtblokken in meerdere lagen, een laag kruislings op de andere, legt daarop het aanmaakblokje en bovenop een paar stukjes aanmaakhout – dus compleet andersom dan wij gewend zijn! Het geheim blijkt daarin te schuilen dat de grote blokken langzaam opgewarmd worden, waardoor deze gas afgeven dat rookvrij verbrandt. En pas weer nieuwe houtblokken erop leggen als de eerste lading compleet verbrand is en er alleen nog gloed aanwezig is!
5.3 Investeringskosten houtkachel
De investeringskosten zijn zeer laag in vergelijking met cv-systemen. Houtkachels zijn te verkrijgen vanaf €500,-. Ook als men kiest voor elektrische bijverwarming zijn de investeringskosten niet veel hoger dan €1500,- tot €2000,-, ervan uitgaande dat de schoorsteen aanwezig is. De brandstofkosten zijn voor hout natuurlijk erg laag en ook al moet men elektrisch bijverwarmen in twee of drie ruimtes, kan deze vorm van verwarming een economisch goede keus zijn.
6. Elektrische Verwarming
We hebben boven gezien dat een verwarmingssysteem gebaseerd op elektrische radiatoren de hoogste brandstofkosten met zich meebrengt. Toch kan ook deze vorm van verwarming zich in een grote afname in Frankrijk verheugen. De aanleg van het systeem is namelijk simpel en goedkoop, de onderhoudskosten zijn nihil en er treedt bijna geen slijtage op. Er zijn veel verschillende typen te koop: convecteur, panneau rayonnant, en radiateur chaleur douce.
Maar dit geldt natuurlijk alleen in Frankrijk met z’n (nog) lage (kernenergie) elektriciteitsprijzen en gunstige tarieven (heures pleines/heures creuses).
6.1 Investeringskosten voor elektrische verwarming
Als men deze elektrische verwarmingen gebruikt voor bijverwarming, blijven de investeringskosten zeer beperkt:
- Simpele convectorkachels: €25,- tot €50,-
- Chaleur douce typen: €125,- tot €300,-
- Accumulator type: €400,- tot €800,-
7. Warmtepompen (Pompe à Chaleur)
Het huis verwarmen met een warmtepomp leidt tot de laagste energielasten. Het standaardantwoord op de vraag “wat is een warmtepomp?” is vaak: “Een warmtepomp werkt hetzelfde als een koelkast. De pomp verplaatst warmte van de ene plek naar de andere plek.” Er zijn drie verschillende systemen te onderscheiden: lucht/lucht, lucht/water en water/water warmtepompen.
afb. 12.1.2 – 19 Lucht/lucht-warmtepomp
|
afb. 12.1.2 – 20 Lucht-water-warmtepomp
|
Kernzin: Dit betekent dat voor een hoge COP, en dus lage stookkosten, de temperatuur van de vloeistof die uit de bron (lucht of bodem) wordt gehaald zo hoog mogelijk moet zijn, terwijl de temperatuur van het water dat gebruikt wordt om het huis te verwarmen zo laag mogelijk moet zijn.
7.1 Investeringskosten Warmtepompen
- Lucht/lucht: Aanschaf ligt tussen de €800,- en €2500,-.
- Lucht/water: Aanschaf €4000,- tot €8000,-. Complete installatie €15.000,- tot €20.000,-.
- Water/water (geothermisch): totale investering van €20.000,- tot €30.000,-.
Voor lucht/water- en water/watersystemen is er mogelijk een subsidie (crédit d’impôts) van 50% op aanschafkosten.
8. Infraroodverwarming (Chauffage Infrarouge)
Een relatief nieuwe vorm van elektrische verwarming die steeds populairder wordt in Frankrijk is infraroodverwarming. In tegenstelling tot traditionele elektrische kachels die de lucht verwarmen, verwarmt infraroodverwarming direct objecten en personen door middel van infraroodstraling.
8.1 Investeringskosten Infraroodverwarming
De investeringskosten voor een gemiddelde woning liggen tussen €2000 – €5000 totaal, afhankelijk van het aantal te verwarmen ruimtes.
- Basis infraroodpanelen: €200 – €500 per paneel
- Infraroodspiegels: €300 – €600 per stuk
Samenvatting en conclusies
Overzicht van alle verwarmingsvormen in Frankrijk
| Verwarmingssysteem | Energiekosten (2025) | Investeringskosten | Comfort | Onderhoud |
|---|---|---|---|---|
| Houtkachel | Zeer laag | €500 – €2.000 | Lokaal, gezellig | Handmatig stoken |
| Warmtepomp | Zeer laag | €800 – €30.000 | Hoog comfort | Minimaal |
| CV op aardgas | Laag (stad) | €5.500 – €8.000 | Hoog comfort | Jaarlijks |
| CV op olie | Gemiddeld | €5.500 – €8.000 | Hoog comfort | Jaarlijks |
| CV op hout | Zeer laag | €2.000 – €6.000+ | Gemiddeld | Meer onderhoud |
| Infraroodverwarming | Hoog | €2.000 – €5.000 | Lokaal excellent | Geen |
| Elektrisch traditioneel | Hoog | €25 – €800 | Goed regelbaar | Minimaal |
| CV op propaan | Zeer Hoog | €5.500 – €8.000 | Hoog comfort | Jaarlijks |
Belangrijke overwegingen bij de keuze
Voor platteland (geen aardgas):
- Meest economisch: houtkachel + elektrische bijverwarming
- Beste comfort: warmtepomp (lucht/water of geothermisch)
- Traditioneel: CV op olie
Voor steden (met aardgas):
- Bewezen technologie: CV op aardgas met HR-ketel
- Duurzaam: warmtepomp in combinatie met vloerverwarming
Praktische tips
- Laat altijd een professionele installateur een offerte maken
- Zorg voor voldoende isolatie voordat u investeert in verwarming
- Overweeg combinatiesystemen voor optimaal comfort en efficiëntie
- Check lokale regelgeving voor schoorstenen en gasaansluitingen
✅ Controle van Aannames en Berekeningen (2025)
Energieprijzen 2025 (bron: CRE/EDF/Selectra/Propellet/Picbleu)
- Elektriciteit (TRV résidentiel, 6–36 kVA, option base) ≈ €0,195/kWh TTC.
- De referentieprijs voor gas voor residentieel gebruik is ongeveer €0,105 per kWh inclusief belastingen.
- Fioul domestique ≈ €1,05/L (1 L ≈ 10 kWh, rendement 85–92%).
- Propaan in citerne ≈ €1,70–2,10/kg (13 kWh/kg, rendement 90–95%).
- Pellets ≈ €330–390/ton (4,8–4,9 kWh/kg, rendement 80–90%).
- Houtblokken ≈ €0,10/kg (≈ 4 kWh/kg, rendement 50%).
Kostprijs per kWh warmte (incl. rendement)
- Gas: (0,105 ÷ 0,95) ≈ €0,11/kWh warmte
- Pellets: (0,33 €/kg ÷ 4,9 kWh/kg) ÷ 0,85 ≈ €0,075/kWh warmte
- Hout: (0,10 ÷ 4,0) ÷ 0,5 ≈ €0,05/kWh warmte
- Fioul: (1,05 €/10 kWh) ÷ 0,90 ≈ €0,12/kWh warmte
- Propaan: (1,90 €/13 kWh) ÷ 0,92 ≈ €0,16/kWh warmte
- Elektriciteit (direct, infrarood): €0,195/kWh (100%).
- Warmtepomp (COP 3,5): 0,195 ÷ 3,5 ≈ €0,056/kWh warmte.
Historische voetnoot
(C.v.Klösterlein) Warmtepompen dringen weliswaar pas de laatste tien of twintig jaar de markt op, maar zij bestaan al langer. Lord Kelvin (ja, die naar wie de graden Kelvin genoemd zijn) beschreef reeds 1852 warmtepompen voor het verwarmen en koelen als een van de toepassingen van zijn inverted thermal engine, de omgekeerde warmtekrachtmachine. De eerste centrale verwarming met een warmtepomp werd in 1938 in het stadhuis van Zürich geïnstalleerd; men gebruikte als warmtebron het riviertje de Limmat.
