Zevenenvijftigste aflevering februari 2011
Mots-clefs pour le cœur des Français
De taal van de Franse gezelligheid
‘Bien fringué!’ (goed gekleed) – of ‘bien sapé’ – door het leven gaan is voor elke generatie een oerwens, welke de nieuwe dressingcode ook mag zijn. Dit gebeurt meestal tot afschuw van de oudere generatie(s) en is daarmee het middel bij uitstek om demonstratief de oude wereld achter zich te laten en deel te worden van een nieuwe groep uitverkorenen die uiteraard een betere wereld zal voortbrengen. L’Histoire se répète sans cesse.
• ‘Les fringues’ zijn dus de kleren. Komt het uit ‘fringant’, bijvoeglijk naamwoord voor een jong, mooi, vitaal, fris uitziend paard? Weet ik niet. Maar de kleren zijn vaak het eerste die opgemerkt worden: ‘T’as vu ses fringues?’.
Een bijzonder belangrijke kledingstuk zijn de schoenen (chaussures): ‘les godasses’ ofte wel ‘les pompes’ of ‘les grolles’ en het is te zien aan de aanzienlijke bedragen die jongeren uitgeven aan de nieuwste Nike’s…
• Ander wezenlijk onderdeel van de modieuze garderobe: de broek (pantalon) – meestal een jeans Denim (= de Nîmes) – die dan ‘un futal’ of ‘un fut’ heet.
Maar het meest besproken – geliefde of gehate – pronkstuk is uiteraard het kostuum, ofte wel ‘le costard’. Normaal zijn er drie levensfasen in het dragen daarvan: je wil het graag dragen als je carrière wilt maken, je draagt het omdat het moet als je in de dagelijkse (werk)sleur gevangen bent en je gooit het vrolijk ‘par dessus les orties’ als je – eindelijk – op pensioenleeftijd bent!
Uitleg van de illustraties:
– ‘l’amour, la mort, les fringues’ is de titel van een theaterstuk dat gaat over een drieluik van blijkbaar essentiële thema’s in een mensenleven: de liefde, de dood en de kleren.
– ‘Aux p’tites grolles’: hier is de naam van die kinderschoenenwinkel leuker gemaakt door niet alleen het familiaire woord ‘grolles’, maar ook de verkorte vorm van ‘petit’ (wordt ‘p’tit’ zoals in ‘p’tit déj’), te gebruiken.
– ‘Les godasses vertes’ (‘de groene schoenen’) is de naam van een Franstalige Belgische rockgroep uit Antwerpen (rond 1965) met een duidelijk voorkeur voor familiair taalgebruik. – ‘Une salade’ (groene sla) is een onzinverhaal (raconter des salades) terwijl de ‘panier à salade’ (van die ijzeren of plastic draaimanden) in de volksmond de naam is van de gevangeniswagens van de politie.
– ‘Plus de costard, la retraite, c’est le panard! Retraitea18ans.fr’ is een wat provocatieve uiting van het zeer Franse protest tegen de verhoging van de pensioenleeftijd. Letterlijk: ‘Geen costuum meer (hoeven dragen), het pensioen, dat is te gek (‘c’est le pied’, of, ‘c’est le panard’)! Pensioenop18jaarleeftijd.fr.
