Dit onderwerp bevat 16 reacties, 8 deelnemers, en is laatst geüpdatet op 9 jaren, 3 maanden geleden door 
-
Berichten
-
Ik kom steeds weer het woord Laïque tegen.
nu betekent het zoiets van zonder godsdienst, staat en kerk gescheiden, enz enz.
Maar waarom een club nautique Laïque, of een toneelclub Laïque, een zangclub Laïque (kan ik nog inkomen als je geen kerkelijke liederen zingt) maar een voetbalclub Laïque?
Is Laïque dan niet gewoon “openbaar” ?
Je hebt in nl een christelijke school, en een openbare school.
je hebt een christelijke voetbalvereniging, en de openbare voetbal…
Openbaar is weer publique, ecole publique enz enz.
waarom dan dat woord Laïque ?
De mensen kunnen me het niet vertellen.
Weet U het?Of ik ’t weet, Cees, dat weet ik niet. Maar gezien ’t katholieke verleden in F (of protestants in Het Noorden of ‘gelovig’ in ’t algemeen) bleek er gaandeweg (sinds de Derde Republiek) steeds meer behoefte aan ’n bijvoeglijk naamwoord tegenover dat gelovige (dat gelovige was immers “gewoon”).
Dat werd laïcité en laïque (afkomstig uit ’t Grieks : laikos (= volk), vs. klerikos).Nu is ’t andersom : ‘openbaar’ is “gewoon”, men onderscheidt zich door toevoegingen als christelijk, RK, joods &c. Nu is dat openbare dermate gewoon dat de mensen ’t inderdaad niet meer weten.
Peter.
Niet ingewikkelder maken dan het is, Cees: “niet aan een geloof gebonden” of in 20-ste eeuws Nederlands ” voor alle gezindten”.
Het betekent ook dat niemand kan worden geweigerd vanwege zijn/haar religie.Wellicht betekent het soms dat “minderheden” nadrukkelijk uitgenodigd worden om mee te doen. Ik zie er niks verkeerds in.
Steven
Leek: oningewijde, gewone gelovige. Zie http://nl.wiktionary.org/wiki/leek
Je zou het denken gezien de overeenkomst in klank. Maar dekt niet de lading.
De Franse wiktionary zegt dat het komt van Latijnse laicus. Maar kan het niet bevestigen: heb ook alleen maar HBS-b gehad + potjeslatijn.
Steven
M’n etymologisch woordenboek zit nog steeds ergens in ’n doos in de schuur, maar ik vermoed dat Jaap goed zit.
Heden biedt internet uitkomst (www.etymologie.nl) :
leek zn. ‘iemand die niet tot de geestelijke stand behoort; onkundige, oningewijde’
categorie: leenwoord
Mnl. di papen bitten leiken ‘de geestelijken met de leken’ [1200; VMNW], leec ‘niet-geestelijke’ [1240; Bern.]; vnnl. leek ‘onkundige, ongeletterde’ in alle mensen, leeke ende gheleerde [1500-20; MNW-P].
Ontleend aan middeleeuws Latijn laicus, bn. en zn., ‘niet geestelijk(e), wereldlijk’, ontleend aan Grieks l?ikós, bn. en zn., ‘behorend tot het volk, een van het volk’ [2e eeuw; Mesotten 2004], afleiding van klassiek Grieks l?ós ‘het gewone volk’, van onbekende verdere herkomst.
In het Middelnederlands bestond ook het bn. leec ‘niet geestelijk’ [1240; Bern.], dat net als het zn. in de wereldlijke betekenis ‘onkundig, niet-ingewijd’ voorkwam: een leec meester die niet vele van Cyrugie ne wist ‘een onkundige heelmeester die niet veel van chirurgie wist’ [1351; MNW-P].
Mnd. layke, l?k, ook l?kmann; ohd. laihman; ofri. l?ka, l?kman; on. leikr, ook leikmaðr (ontleend aan mnd.; nzw. lekman, ozw. ook leker). Evenals mnl. leye ontleend via het Oudfrans: mnd. leye; ohd. leigo, leijo (nhd. Laie); ofri. leia; me. lay (ne. layman).
De betekenisontwikkeling van het Griekse zn. l?ikós liep ongeveer van ‘die tot het volk behoort’ via ‘die tot het uitverkoren volk Gods behoort’ naar ‘christelijke notabele’, ter onderscheiding van de gewone niet-gewijde gelovigen. In het middeleeuws Latijn breidde de betekenis zich weer uit tot algemener ‘niet-gewijde gelovige’ [12e eeuw; Mesotten 2004], en vervolgens ook ‘ongeletterde of onkundige’, omdat in de middeleeuwen onderwijs vooral aan de geestelijke stand werd gegeven.
Literatuur: Mesotten 2004, 292-293Peter.
Meer kon ik niet vinden
L LAÏQUE (également LAÏC au masculin) adj. est emprunté (XIIIe s.) au latin ecclésiastique laïcus
« commun, du peuple », « non clerc, illettré », spécialement « non militaire », « séculier » et
« vulgaire, parlée (en parlant de la langue) ». Lui-même est emprunté au grec d’église laikos
« commun, du peuple » et « non clerc » (par opposition à klêrikos ? clerc), dérivé de laos
« peuple », mot sans étymologie connue, employé au pluriel au sens de « simples soldats » et de
« gens, citoyens ».
? Laïque, attesté une première fois au XIIIe s. et repris à partir de 1487, a détrôné de l’usage
courant, sans toutefois l’évincer entièrement, son doublet populaire LAI, LAIE adj. (XIIe s.), encore
employé en droit ancien dans avocat lai, cour laie, et dans un contexte conventuel, frère lai, soeur
laie (1690), synonymes de frère convers, soeur converse.
? Laïc qualifie ce qui n’est pas ecclésiastique et, par extension, ce qui appartient au monde
profane, à la vie civile (1690), en particulier ce qui est indépendant de toute croyance
religieuse (1873). Avec ce dernier sens, développé dans le contexte de la lutte idéologique
entre valeurs religieuses, traditionalistes, et valeurs républicaines (apr. 1848 et surtout 1871), il
est entré dans l’expression paradoxale saint laïque (1882, Pasteur) appliquée à un homme
(Littré) se distinguant par des qualités morales exceptionnelles sans adhérer à aucune religion.
L’un des syntagmes les plus significatifs est école laïque, substantivé, familièrement, dans la
laïque (1901), désignation historiquement marquée de l’école primaire laïque.
? Les dérivés sont tous apparus aux XIXe et XXe s., parallèlement à la création des vocables à valeur
polémique anticlérical, anticléricalisme.
? LAÏCISME n. m. et LAÏCISTE n. (1842), termes d’histoire religieuse, ont pris leur sens moderne à
la fin du XIXe siècle.
? LAÏCISER v. tr. (v. 1870) et LAÏCISATION n. f. (v. 1870), puis LAÏCISATEUR, TRICE n. et adj. (1913),
peu usité, concernent tous le processus par lequel plusieurs institutions, dont l’enseignement, se
sont dégagées en France de l’emprise de l’Église.
? LAÏQUEMENT adv. (1913, chez Péguy) n’est pas usuel.
? Le plus courant est LAÏCITÉ n. f., d’abord au sens de « caractère laïque » (1871, dans le
Supplément du Littré), puis pour « conception politique et sociale impliquant la séparation de la
religion et de la société civile », et « caractère de ce qui est organisé selon ce principe »,
notamment « caractère laïc de l’enseignement », affirmé par la loi du 28 mars 1882.Bron:Dictionnaire Historique de la Langue Francaise – A. Rey (Le Robert, 2011)
janv
Dus om op Cees’ vraag terug te komen :
“Nu is ’t andersom : ‘openbaar’ is “gewoon”, men onderscheidt zich door toevoegingen als christelijk, RK, Joods &c. Nu is dat openbare dermate gewoon dat de mensen ’t inderdaad niet meer weten.”
Peter.
De Franse grondwet van 1958 stipuleert in art.1 : “La France est une république Laïque”. De zogeheten “Laïcité” huldigt het principe van de scheiding tussen kerk en staat en is aldus geïnstitutionaliseerd.
De kwalificatie van verenigingen onder de noemer “Laïque” heeft m.i. net zoveel of zo weinig te betekenen als de K in KNVB.Gelukkig dat ze nog echte gymnasiasten op het Forum zitten! Ik was ee te lui voor en wellicht ook te dom..
We weten nu wel dat leek en laïc dezelfde oorsprong hebben maar dat wil nog niet betekenen dat ze nu dezelfde betekenis hebben. Ik kan me nog goed de term “lekepriester” herinneren. Dat was een man die geen priester was maar wel kerkelijke taken uitvoerde. Dus zelf wel degelijk religieus.
Gevoelsmatig denk ik dat leek “oningewijd” is.De K van de KNVB is een heel ander verhaal. Om als “Koninklijk” te worden bestempeld, moet aan een aantal eisen worden voldaan. Net als bij het predikaat “Hofleverancier”. Ik heb aan dit soort beoordelingen ambtshalve een paar keer mee mogen doen. De enige keren dat de rode loper voor de Arbeidsinspectie werd uitgerold…
Steven
Dirk verwoordt ’t kort & bondig, geheel mee eens. Met als kanttekening dat ’t verzet tegen ’t klerikale al begon tijdens de Derde Republiek, die van ’58 is de Vijfde.
Steven haalt betekenis en gevoelswaarde door elkaar waar Cees zoekt naar ’t waarom van des mensens huidige onwetenheid.
En die K van koninklijk ? In m’n schuur ligt nog ergens zo’n geëmailleerd AH-schild, kan ik zo aan m’n gevel hangen. Of heet dat ook al fraude ?
Peter.
Dat o.m. Shell en Ahold dat predikaat nog hebben….. Ze voldoen volgens mij allang niet meer aan de criteria: http://www.koninklijkhuis.nl/encyclopedie/monarchie/onderscheidingen/predicaat-koninklijk/
Wat het geleek betreft: Peter heeft weer eens gelijk. Ik win dit soort discussies nooit van hem.
Steven
Voor mij is het gewoon ‘openbaar’. Ik zat op de christelijke mavo en mijn vriendin op de openbare lekenschool. Je had ook een christelijke gymnastiekvereniging en een ‘algemene’. Hiep joi, leve de verzuiling.
IngridDus het komt er op neer dat het volstrekte onzin is om een voetbal of toneel club Laïque te noemen, is dat het?
Is het niet zo dat in heel veel franse taalgebruiken en gewoonten volstrekte onzin schuilt?
Zo heb ik een afkeer aan het gezoen van buufs en overbuufs die soms wel vier keer op je wang moeten ketsen, gatver.
Waarom? Gewoonte, meer is het niet, het heeft namelijk niets met groeten te maken.
Zo is het een gewoonte dat het zo aardig is in Frankrijk een gesprek altijd te beginnen met de dagelijkse beslommeringen, ook hier op de site wordt er driftig aan meegedaan; heb je een vraag aan de burgemeester, begin eerst aardig te vragen naar zijn welzijn, en pas dan to the point.
Onzin, en na vele waarnemingen kreeg ik gisteren eindelijk het verlossende woord.
Ik belde ivm een van de jongens die last van eczeem heeft (‘t wordt steeds erger Steven en Ingrid) naar de apas om een ontmoeting te vragen voor een collega van Steven.
Aan het einde van het gesprek kreeg ik te horen van de mevrouw dat ik zo vriendelijk ben, waarop ik vroeg waarom, immers begin ik niet met al die hoest-en-gaat verhalen mijn werkelijke vraag.
Nee zegt ze, maar dat is ook de onzin, wij fransen beginnen daarmee omdat het zo vriendelijk lijkt, maar we menen er niets van, daarna gaan we als onbeschofte harken in de discussie en blijft er geen vriendelijk woord meer over.
U doet dat niet, waar de fransen de deur dicht klappen met een au-revoir, zegt u nog even iets wat juist zo aardig is, en gemeend.
Ik heb er over na lopen denken, en ik moet toegeven, het is waar.
Ik ben een hark, ik verrek het naar mans welzijn te vragen, boeit me niet en gaat me ook niet aan, en het antwoord is toch bij iedereen het zelfde; bien, bon, tres bon, mwouah….. , ik kan er niets mee.
Ik zeg na afloop van een gesprek, of bij afrekenen bij de kassa altijd een woordje wat ik meen, omdat het niet standaard is; “eet u smakelijk mevrouw, het zonnetje wacht op u buiten” of “en nou aan tafel, wat denk je ervan”.
Fransen willen gewoon anders zijn, het is eigenwijzigheid, maar het heeft geen enkel doel dan alleen maar het moeilijker maken dan het is.
Weg met die kussen, ik mot het niet, weg met die taalkundige eigenaardigheden, Laïque, wat nou Laïque.
Ik ben lid van de Club de Voile de l’Amicale Laïque de Marans, ik zeg je.Ik zeg na afloop van een gesprek, of bij afrekenen bij de kassa altijd een woordje wat ik meen, omdat het niet standaard is; “eet u smakelijk mevrouw, het zonnetje wacht op u buiten” of “en nou aan tafel, wat denk je ervan”.
Dat kan ik helemaal uit eigen ervaring onderstrepen, wij hebben dezelfde instelling met als resultaat dat de personen die je vaak ontmoet je als een goede bekende oprecht en gemeend begroeten.
Wij vinden dit ontspannen, zonder de verplichte zoen etc.
Totdat wij in de supermarkt plotseling à les Françaises werden gezoend, wij reageerden een beetje verbaasd omdat wij in de zoenende dame niet direct de cassière hadden herkend. Zij had een vrije dag en vond het fijn om eens ontspannen bij te kletsen.
Gelukkig voor haar liet ook de zon zich van zijn beste kant zien.
Je moet ingelogd zijn om een antwoord op dit onderwerp te kunnen geven.
