Zesenveertigste aflevering maart 2010
Mots-clefs au cœur des français:
De taal van de Franse gezelligheid
La réussite ou l’échec:
ça marche ou ça (n’) marche pas?
• un tabac: ‘Il a fait un tabac!’ geeft aan dat het succes was groots, overweldigend, en dat het publiek luid en staande heeft geklapt. Dat geluid doet denken aan de donderslagen in een zeestorm (‘un coup de tabac’). Eindelijk een zeemansuitdrukking: zij zijn dus niet alleen in het Nederlands te vinden.
• casser la baraque: ‘!’ brengt ons terug naar de concerten van Johnny Halliday of, voor hem, Gilbert Bécaud, toen het jonge publiek de stoelen kapotsloeg uit enthousiasme en ‘uit zijn dak’ ging.
• en plein dans le mille: ‘in de roos’, gezien de Franse schietschijven nummers hebben met 1000 in het midden. Dit is (in tegenstelling met de andere uitdrukkingen in deze lijst) keurig Frans, dat u dus ook met uw directeur kunt gebruiken.
• un bide: ‘C’est un bide complet!’ zegt u over een voorstel dat niet aanslaat, een nieuwe film waar niemand naartoe gaat, een vergeefse poging. Het alludeert aan een slechte uitgevoegde (en pijnlijke) duik (‘le bidon’ is de buik).
• la tasse: ‘Boire la tasse’ is wat iemand doet die bijna verdrinkt, en dus veel water binnenkrijgt. ‘Il a bu la tasse…’ zegt u van iemand die (uit onkunde) iets totaal verknoeid heeft: een examen, een bedrijf, een rendez-vous…
• c’est rapé! / c’est loupé! / c’est foutu!: Het is uit: niets meer aan te doen. ‘Loupé’ betekend ‘misgeschoten’ (op een wolf (loup) of op een rat: ‘rater’). ‘Rapé’ is ‘geraaspt’: er blijft er niets over. En ‘foutu’ is definitief: een tweede kans krijgt je niet…
en plein dans le mille / on a fait un tabac / on a cassé la baraque
Toupet (‘Kuif’) casse la baraque:
het succes van de ene is de ander een ramp…
