Impopulariteit van de bestuurders tijdens een grote crisis is van alle tijden.
De huidige crisis is zeker financieel maar heeft veel meer dan in andere crises de machinaties van grote bedrijven en de politiek die elkaar in een houdgreep houden blootgelegd. Waarbij de politiek onderligt.
Marten Toonder had (50 jaar geleden al) een scherpe blik op de financiele ongelijkheid in de samenleving en de mechanismen die deze ongelijkheid in stand houden. In het verhaal ‘Heer Bommel en de bovenbazen’ wordt verbluffend realistisch getoond hoe ‘bovenbazen’ er altijd weer uitspringen. Een crisis komen zij makkelijk te boven door de geldmagneet aan te zetten waarmee het geld uit de zakken van ‘minvermogenden’ wordt getrokken en binnen de kortste keren bij elkaar komt op de grote geldhoop van de bovenbazen. En zodra het een keer lukt om een grote hoop geld over de minvermogenden uit te strooien leidt dit onmiddellijk tot forse prijsverhogingen die vervolgens uiteraard ten goede komen van de bovenbazen.
Bommels lijfspreuk ‘geld speelt geen rol’ komt in dit verhaal ernstig onder druk te staan. Voor een bovenbaas is geld het enige wat een rol speelt, en alle middelen zijn geheiligd om het kapitaal te beschermen.
Naast een schets van de uitwassen van kapitalisme, is het verhaal vooral een aanklacht tegen de uitbuiting van de natuur, of zoals de bovenbazen het verwoorden: “Er moet versleten en verbrand worden. Verteerd en weggegooid. Anders wordt er niet verdiend.”
Het “crisisgevoel” wordt door velen aangeblazen.
Het biedt vooral domme schreeuwers die schijnoplossingen aanbieden een podium. Of het nu Arnaud Montebourg of Marine Le Pen zijn: ze geven valse hoop en trekken versmalde denkramen en minkukels mee.
Ik ben het met Jos eens: fundamentele keuzen worden niet gemaakt. Maar niet alleen omdat politici bang zijn maar omdat er teveel belangenverstrengeling is.
Steven
